Jelitówka, nazywana również grypą żołądkową lub ostrym nieżytem żołądkowo-jelitowym, to powszechna dolegliwość, zwłaszcza u małych dzieci. Objawy jelitówki u dzieci mogą być bardzo uciążliwe i niepokojące dla rodziców, dlatego warto wiedzieć, jak rozpoznać pierwsze symptomy oraz jakie kroki podjąć, aby pomóc maluchowi przetrwać ten trudny okres. W artykule przedstawimy najczęstsze objawy oraz metody leczenia jelitówki u dzieci, w tym niemowląt.

Co to jest jelitówka?

Jelitówka to infekcja wywołana przez różne wirusy atakujące układ pokarmowy. Najczęstszymi patogenami odpowiedzialnymi za zakażenia są rotawirusy, norowirusy oraz adenowirusy. W przypadku dzieci w wieku od 6 miesięcy do 3 lat jelitówka ma często cięższy przebieg ze względu na niedojrzały układ pokarmowy i immunologiczny.

Sposoby zakażenia

Do zakażenia jelitówką dochodzi głównie drogą kropelkową lub poprzez kontakt z zanieczyszczonymi przedmiotami, jedzeniem lub wodą. Dzieci, zwłaszcza te uczęszczające do żłobków i przedszkoli, są bardziej narażone na tego typu zakażenia, ponieważ często dotykają różnych przedmiotów i wkładają ręce do ust.

Objawy jelitówki u dzieci

Pierwsze objawy jelitówki u dzieci pojawiają się zwykle nagle, po 12-48 godzinach od kontaktu z patogenem. Do najczęstszych symptomów należą:

1. Wymioty – jeden z pierwszych objawów jelitówki, który może pojawić się bardzo gwałtownie i często.
2. Biegunka – ostra biegunka to również charakterystyczny objaw, który może trwać od kilku do kilkunastu dni.
3. Ból brzucha – dzieci mogą skarżyć się na silne bóle brzucha, często odczuwane jako skurcze.
4. Gorączka – podwyższona temperatura może towarzyszyć infekcji, jednak nie zawsze występuje u wszystkich dzieci.
5. Odwodnienie – ze względu na utratę płynów, objawem towarzyszącym może być odwodnienie, które u dzieci może mieć groźne skutki. Objawy odwodnienia to suchość w ustach, brak łez podczas płaczu, osłabienie oraz zmniejszona częstotliwość oddawania moczu.

U niemowląt i małych dzieci objawy mogą być jeszcze bardziej niepokojące, ponieważ ich organizm szybko traci płyny i elektrolity, co może prowadzić do zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej.

Kiedy skonsultować się z lekarzem?

Jeśli zauważysz u swojego dziecka objawy takie jak krew w stolcu, bardzo wysoka gorączka, objawy silnego odwodnienia lub jeśli wymioty i biegunka trwają dłużej niż 48 godzin, należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem. W przypadku niemowląt i dzieci do drugiego roku życia każda jelitówka powinna być obserwowana przez specjalistę, aby uniknąć powikłań.

Leczenie jelitówki u dzieci

Leczenie jelitówki u dzieci skupia się głównie na łagodzeniu objawów i zapobieganiu odwodnieniu. Oto kluczowe kroki, które należy podjąć:

1. Nawodnienie

Podawanie dziecku płynów to najważniejsza część leczenia jelitówki. Uzupełnianie płynów jest kluczowe, ponieważ biegunka i wymioty szybko prowadzą do odwodnienia. Ważne jest podawanie płynów często, ale w małych ilościach, aby uniknąć nasilenia wymiotów.

• Elektrolity – w aptekach dostępne są specjalne preparaty elektrolitowe, które pomagają przywrócić równowagę wodno-elektrolitową w organizmie. Są one dostępne bez recepty i można je podawać zarówno niemowlętom, jak i starszym dzieciom.
• Woda i słabe napary – wodę należy podawać regularnie. Unikaj jednak gazowanych napojów oraz słodkich soków owocowych, które mogą nasilać biegunkę.

2. Dieta

W czasie trwania jelitówki dziecko często nie ma apetytu, jednak po ustąpieniu najgorszych objawów warto wprowadzać do diety lekkostrawne posiłki:

• Lekkostrawna dieta – do jadłospisu malucha można wprowadzić kleiki ryżowe, banany, gotowaną marchewkę czy sucharki, które są lekkie dla układu pokarmowego.
• Unikanie nabiału i tłustych potraw – niektóre dzieci po jelitówce mogą przejściowo wykazywać nietolerancję laktozy, dlatego lepiej unikać mleka i jego przetworów.

3. Leki

W przypadku dzieci leki stosowane w leczeniu biegunki u dorosłych, nie są zalecane. W razie potrzeby lekarz może przepisać odpowiednie środki, np. probiotyki, które wspomagają regenerację błony śluzowej jelit oraz odbudowę naturalnej flory bakteryjnej.

4. Odpoczynek i obserwacja

Podczas trwania jelitówki dziecko potrzebuje dużo odpoczynku. Ważne jest, aby monitorować jego stan, zwracać uwagę na objawy odwodnienia oraz częstotliwość oddawania moczu. Jeśli dziecko jest bardzo osłabione, a objawy nasilają się, konieczna może być hospitalizacja w celu dożylnego nawodnienia.

Zapobieganie jelitówce

Zapobieganie jelitówce u dzieci polega przede wszystkim na ograniczaniu kontaktu z patogenami. Oto kilka pomocnych zasad:

• Częste mycie rąk – regularne mycie rąk, zwłaszcza po wyjściu z toalety i przed jedzeniem, zmniejsza ryzyko zakażenia.
• Szczepienia przeciw rotawirusom – są dostępne dla niemowląt i skutecznie chronią przed ciężkimi przypadkami jelitówki wywołanej rotawirusami.
• Unikanie kontaktu z chorymi osobami – jeśli w żłobku lub przedszkolu panuje fala zachorowań na grypę jelitową, warto na kilka dni ograniczyć kontakty społeczne dziecka.

Podsumowanie

Jelitówka u dzieci to uciążliwa, ale zazwyczaj przejściowa dolegliwość, która wymaga odpowiedniej opieki i leczenia. Kluczowe jest odpowiednie nawodnienie, łagodzenie objawów oraz obserwacja stanu dziecka. Ważne jest, aby w przypadku ciężkich objawów lub odwodnienia skonsultować się z lekarzem, zwłaszcza jeśli jelitówka dotyczy niemowląt.