Tętniak mózgu to nieprawidłowa zmiana w tętnicach mózgu, która może powodować wiele różnych objawów. Często jest diagnozowany przypadkowo. Jakie może prezentować objawy? Czy jest groźny dla zdrowia?
Spis treści
Czym jest tętniak mózgu?
Tętniak mózgu czyli inaczej tętniak naczyń krwionośnych, to choroba tętnic, które znajdują się w mózgu. Tętniak powstaje w sytuacji w której jedna z warstw z których składa się tętnica jest osłabiona. Krew, która płynie tętnicą, pod wpływem ciśnienia – tworzy uwypuklenie, które może się powiększać oraz pęknąć. Istnieją dwa rodzaje tętniaków: workowate (najczęściej) oraz wrzecionowate.
Częstość występowania tętniaków mózgu nie jest znana, lecz może ona nawet sięgać prawie 8% populacji. Szacuje się, że prawie 90% z nich może powodować krwawienie podpajęczynówkowe.
Tętniak mózgu – przyczyny
Nie wiadomo dokładnie jakie są przyczyny powstania tętniaków mózgu, lecz jedną z przyczyn jest wrodzona nieprawidłowość budowy tętnic w mózgu. Kolejną przyczyną jest nadciśnienie tętnicze krwi, a także stany zapalne w ścianach naczyń. Warto wiedzieć, że czynniki dziedziczne również mają wpływ na możliwość wystąpienia tętniaka.
Tętniaki najczęściej powstają przed długi czas, więc ich wykrycie jest najczęściej po czterdziestym roku życia. Należy pamiętać, że tętniaki sporadycznie występują u noworodków.
Tętniak mózgu może pęknąć, a do pęknięcia najczęściej dochodzi z powodu zwiększonego ciśnienia tętniczego krwi. Uraz głowy również może spowodować pęknięcie tętniaka i w konsekwencji doprowadzając np. do krwotoku podpajęczynówkowego.
Można wyróżnić czynniki ryzyka, które mogą spowodować pęknięcie tętniaka przebiegające z krwawieniem podpajęczynówkowym. Do tych czynników należy m.in.: nadciśnienie tętnicze, nadużywanie alkoholu, palenie papierosów, a także stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych.
Objawy tętniaka mózgu
Zazwyczaj tętniak mózgu nie prezentuje żadnych objawów, aż do momentu w którym dojdzie do jego pęknięcia. Czasami niepęknięty tętniak może powodować objawy, które przypominają guza mózgu (m.in. bóle głowy, problemy neurologiczne). Czasami mogą pojawić się objawy nieswoiste jak np. poszerzenie jednej źrenicy, opadanie powieki.
Pacjenci opisują, że w sytuacji pęknięcia tętniaka – ból głowy jest najsilniejszym, jaki kiedykolwiek odczuwali. Mogą także pojawić się wymioty, nudności oraz niedowład oraz afazja. Niektórzy pacjenci mogą stracić przytomność.
Jeżeli tętniak pęknie, to może towarzyszyć temu silny ból głowy, uczucie sztywności karku, a także światłowstręt. W takiej sytuacji należy niezwłocznie skontaktować się z zespołem ratownictwa medycznego. Jest to stan zagrożenia życia.
Osoba, która podejrzewa, że doszło do pęknięcia tętniaka powinna leżeć i unikać wysiłku fizycznego.
W jaki sposób przebiega diagnoza?
W diagnostyce wykorzystuje się angiografię tomografii komputerowej lub angiografię rezonansu magnetycznego. Natomiast w sytuacji pęknięcia tętniaka – wstępne rozpoznanie można postawić na podstawie wywiadu medycznego oraz wykonaniu angio-TK, lecz czasami wymagane jest wykonanie także punkcji lędźwiowej celem oceny płynu mózgowo – rdzeniowego.
Tętniak mózgu – leczenie
Istnieją dwie metody leczenia tętniaka mózgu. Jedną z nich jest operacyjne założenie klipsa na szyję tętniaka (wymagane jest otwarcie czaszki), a druga metoda jest mniej inwazyjna i polega na embolizacji tętniaka. Embolizacja polega na wypełnieniu tętniaka sprężynkami, które są wprowadzone poprzez cewnik umieszczony w tętnicy udowej w pachwinie.
O sposobie leczenia decyduje zespół lekarzy na podstawie m.in. wielkości tętniaka, lokalizacji oraz rokowaniu.
Czy jest możliwe wyleczenie tętniaka mózgu?
Zaklipsowanie tętniaka lub jego embolizacja doprowadza do wyłączenia tętniaka z krążenia, więc określa się to jako wyleczenie. Należy pamiętać o tym, że w przypadku embolizacji, tętniak może nie być całkowicie wypełniony sprężynkami i będzie potrzebny kolejny zabieg.
Lekarz po zabiegu może zlecić okresowe wykonywanie badań typu angio-TK celem obserwacji naczyń w mózgu.
Materiały pomocnicze
P. Gajewski, A. Szczeklik, Interna Szczeklika 2017, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna