Kołatanie serca jest to subiektywne odczucie związane z przyśpieszonym rytmem serca lub zwiększoną jego siłą. Może być związane z jednostką chorobową lub pojawić się u osób zdrowych podczas niektórych sytuacji np. stresowych, atakach paniki lub nawet w spoczynku.
Serce powinno bić rytmicznie oraz o częstotliwości w zakresie 60 do 100 uderzeń na minutę. To jest norma u osób zdrowych oraz zawodowo nie uprawiających sportów. U sportowców tętno może być nawet poniżej 50 uderzeń na minutę, u osób starszych może być poniżej 60 uderzeń. Warto pamiętać, że tętno będzie miało mniejsze wartości podczas snu, kiedy organizm regeneruje się, dodatkowo nie powinno się mierzyć profilaktycznie tętna po wysiłku fizycznym.
Serce jest zbudowane z dwóch przedsionków oraz dwóch komór. Bicie serca to skurcz przedsionków oraz skurcz komór. Skurcz jest możliwy dzięki tzw. węzłowi zatokowemu, który znajduje się w prawym przedsionku i to właśnie on generuje impuls elektryczny, powodujący skurcz komór. Niektórzy lekarze porównują pracę węzła zatokowego do pracy rozrusznika samochodowego.
Jeżeli tętno wynosi ponad 100 uderzeń na minutę to się mówi wtedy o tachykardii, poniżej 60 uderzeń jest bradykardia.
Kołatanie serca – przyczyny
Jest mnóstwo przyczyny, które powodują kołatanie serca i nie zawsze są one związane z dolegliwościami chorobowymi. Niewątpliwie czasem zaburzony rytm serca może wzbudzać niepokój, co może jeszcze bardziej potęgować szybsze bicie serca.
Czynniki mające wpływ na zwiększone tętno:
- emocje
- stres
- aktywność fizyczna
- artymie
- alkohol
- papierosy
- kofeina
- substancje psychoaktywne
- leki
- ciepło
- hormony
- otyłość
- zmniejszone stężenie glukozy
- niedobór potasu
- ciąża
- menopauza
- depresja
- ataki paniki
- nerwica
Zaburzenia rytmu serca – diagnostyka
Celem diagnostyki zaburzeń rytmu serca należy skorzystać z porady kardiologicznej, podczas której kardiolog może zlecić dodatkowe badania. Głównym badaniem, które się wykonuje jest badanie EKG. Często EKG nie jest wystarczającym badaniem, więc lekarz może zalecić założenie Holtera EKG. Jest to urządzenie, które podobnie jak EKG – monitoruje prace serca. Pacjent ma przypięte elektrody na klatce piersiowej, które są połączone z niewielkim urządzeniem w którym są gromadzone dane. Pacjent zazwyczaj ma podpięte urządzenie przez 24h, 48h, a czasami nawet 72h lub 7 dni. Pacjent podczas noszenia Holteru EKG powinien wykonywać normalne obowiązki zawodowe oraz prowadzić normalną aktywność życiową. Oczywiście nie wolno wykonywać czynności, które mogą uszkodzić urządzenie jak np. kąpiel w basenie.
Po przeprowadzeniu badania – lekarz analizuje prace serca, a pacjent może nawet otrzymać wynik badania, który zawiera kilkanaście stron.
Dodatkowym badaniem może być echo serca. Jest to podobne badanie do USG, lecz kardiolog bada głównie serce, czasami nerki oraz wątrobę.
Można też udać się do lekarza rodzinnego, który również może wykonać EKG, przekazać skierowanie na badania poziomu elektrolitów (sód, potas, magnez, wapń), hormonów tarczycy oraz ewentualnie – inne dodatkowe.
Kołatanie serca – postępowanie
Istotne jest to, aby nie lekceważyć odczuwanych dolegliwości. Mogą one być związane ze czynnikami środowiskowymi, lecz także mogą być przyczyną choroby serca lub innych schorzeń, dlatego zawsze powinno się skonsultować z lekarzem. Podczas wywiadu medycznego należy bardzo dokładnie opisać dolegliwości oraz lokalizacje, ponieważ chorzy mogą odczuwać pulsowanie w szyi lub nawet w jamie brzusznej. Podczas kołatania serca mogą pojawić się zawroty głowy i w takiej sytuacji niezwłocznie należy usiąść lub się położyć, aby nie doszło do upadku.
W zależności od występujących objawów należy wezwać pogotowie ratunkowe lub udać się na stacjonarna konsultacje lekarską.
Kołatanie serca może być związane z zawałem serca, dlatego nie należy ignorować występujących objawów.
Co na kołatanie serca bez recepty?
Postępowanie powinno uwzględniać przyczynę. Jeżeli kołatanie serca jest związane ze stresem, to należy zastosować techniki relaksacyjne lub medytację. Aktywność fizyczna ma pozytywny wpływ na układ krążenia, więc warto rozważyć zmianę trybu życia.
Na kołatanie serca są dostępne suplementy diety, zazwyczaj są to krople ziołowe, które mogą uregulować pracę serca. Farmaceuta w aptece może doradzić preparat, lecz powinno się najpierw wykluczyć choroby, które mogą być przyczyną dolegliwości związanych ze sercem.
Nie należy leczyć się na własną rękę, dlatego istotna jest wizyta u lekarza rodzinnego lub kardiologa, który może zalecić leki na receptę celem obniżenia częstości rytmu serca. Szybkie tętno jest obciążeniem dla serca, dlatego powinno się zareagować w odpowiedni sposób.
Lekami na receptę zazwyczaj są beta-blokery, które obniżają tętno. Istotne jest to, aby kontrolować ciśnienie tętnicze, ponieważ leki na receptę mogą doprowadzić do obniżenia ciśnienia, a w konsekwencji do zmęczenie oraz zawrotów głowy.
Należy również zmienić dietę, wyeliminować produkty, które mogą mieć wpływ na podwyższenie tętna.