Zawroty głowy są częstą dolegliwością, która występuje zarówno u kobiet, jak również u mężczyzn. Ponadto niekiedy dzieci również skarżą się na wirowanie w głowie. Podejrzewamy, że każdy chociaż raz w życiu doznał zawrotów głowy. Zawroty głowy występują nawet u 10% populacji na całym świecie, a ich częstotliwość wzrasta wraz z wiekiem. Najczęściej jednak dolegliwość występuje u kobiet.
Poznaj przyczyny zawrotów głowy, sposoby leczenia, a także domowe sposobowy ich zwalczania. W artykule opiszemy również badania jakie może zlecić lekarz, a także informacje o błędniku, który może powodować przykre dolegliwości.
Skąd się biorą zawroty głowy?
Zawroty głowy często są opisywane jako wirowanie, kołysanie oraz brak równowagi. Są to często subiektywne informacje, ponieważ obecnie nie istnieją testy, które mogą potwierdzić występowanie zawrotów głowy. Podczas trwania dolegliwości mogą pojawić się dodatkowe nieprzyjemne doznania: nudności, wymioty, szumy uszne, oczopląs, problem z orientacją. Jeżeli występuje zaburzenie równowagi, to równie może wystąpić strach przed upadkiem, a nawet upadek, który może doprowadzić do powstania urazów – nawet zagrażających zdrowiu lub życiu.
Jest wiele przyczyny powstania zawrotów głowy, niektóre z nich są poważne, ponieważ są związane z chorobami przewlekłymi, a niektóre bardziej błahe – związane z aktualnym stanem zdrowia.
Kręcenie się w głowie może towarzyszyć zaburzeniom żołądkowo – jelitowym, kiedy organizm jest odwodniony oraz osłabiony, dlatego bardzo istotne jest nawadnianie. Na zawroty głowy często skarżą się osoby, które są wrażliwe na zmiany warunków atmosferycznych, często można usłyszeć ,,boli mnie głowa, mam zawroty – będzie zmiana pogody”. To jest oczywiście przejściowy stan, lecz może być uciążliwy, ponieważ może zaburzać funkcjonowanie.
Mogą się także pojawić podczas spadku ciśnienia tętniczego krwi, często towarzyszą tzw. hipotonia ortostatyczna. Tuż po wstaniu z pozycji siedzącej, dochodzi do gwałtownej zmiany ciśnienia, która może wywołać zawroty głowy oraz tzw. mroczki przed oczami. Dodatkowo migrena również może wyzwolić nieprzyjemne dolegliwości.
Ponadto w wielu ulotkach dołączonych do leków, bóle i zawroty głowy są często wpisane w rubryce związanej z działaniami niepożądanymi. Jest to bardzo częsty skutek uboczny stosowania wielu leków.
Jakie są rodzaje zawrotów głowy?
Pacjenci różnie opisują zawroty głowy i często są one związane z wieloma przyczynami, lecz możemy wyróżnić dwie grupy zaworów głowy: układowe oraz nieukładowe. Pojęcia brzmią trochę tajemniczo, lecz zawrotu układowe są opisywane jako wirowanie świata, a nieukładowe – bardziej jako chwiejność oraz niepewność podczas stania lub chodzenia.
Ponadto można wyróżnić zawroty głowy pochodzenia obwodowego oraz ośrodkowego.
Przyczyny zawrotów głowy
Jak już wcześniej napisaliśmy, jest wiele przyczyny, które mogą powodować zawroty głowy.
- zatrucia pokarmowe oraz chemiczne
- zaburzenia rytmu serca np. artymia, która powoduje, że serce kurczy się nierównomierne, co może doprowadzić do wystąpienia zawrotów głowy
- schorzenia laryngologiczne, często zaburzenia błędnika, który jest odpowiedzialny za utrzymanie równowagi
- choroby neurologiczne, np. guzy mózgu, które mogą objawiać się w pierwszej kolejności zawrotami głowy
- hipoglikemia, czyli spadek poziomu glukozy może wywołać kręcenie się w głowie
- niedociśnienie tętnicze krwi, które często może powodować zawroty głowy, jeżeli pacjent źle toleruje niskie wartości ciśnienia
- atak paniki, który również może przebiegać z zawrotami głowy oraz nudnościami
Lista przyczyn jest długa, lecz w wielu sytuacjach możemy zmniejszyć ryzyko powstania zawrotów głowy. Głównie należy stosować zbilansowaną dietę, która ma na celu zachowanie homeostazy oraz zapewnić odpowiedni poziom witamin oraz minerałów. Przede wszystkim należy pamiętać o odpowiednim nawodnieniu, ponieważ woda ma wpływ na tkanki i jednocześnie wpływa również na ciśnienie tętnicze krwi.
Choroba Meniere’a jest jedną z poważniejszych jednostek chorobowych, która przebiega z występowaniem zawrotów głowy. W błędniku błoniastym gromadzi się duża ilość płynu, która podrażnia nerw, powodując powstanie nieprzyjemnych symptomów. Chory błędnik może znacząco utrudniać funkcjonowanie w życiu codziennym.
Zwroty głowy mogą również pojawić się podczas menopauzy i mogą towarzyszyć im zlewne poty oraz zaburzenia nastroju.
Zawroty głowy - kiedy konsultacja u lekarza?
Systematycznie pojawiające się zawroty głowy są wskazaniem do stacjonarnej konsultacji lekarskiej podczas której lekarz dokładnie przeprowadzi wywiad medyczny, wykona badania lub zleci dodatkowe badania obrazowe lub z krwi. Konsultacje może przeprowadzić lekarz rodzinny, otolaryngolog lub neurolog – w zależności od przyczyny dolegliwości.
Każde zawroty głowy powinny być skonsultowane z lekarzem, ponieważ niekiedy to właśnie kręcenie się głowie może być objawem różnych chorób. Jeżeli podczas zawrotów głowy pojawią się dodatkowe objawy jak np. opadanie kącika ust, ból w klatce piersiowej, problem z mową, uczucie drętwienia i mrowienia, silne nudności oraz wymioty, a także omdlenie – to niezwłocznie należy skontaktować się z lekarzem, ponieważ mogą to być pierwsze objawy udaru mózgu lub zawału serca.
Nie powinno się lekceważyć żadnych dolegliwości, ponieważ w niektórych jednostkach chorobowych, czas wdrożenia leczenia jest kluczowym aspektem w procesie terapeutycznym.
Zawroty głowy - jakie badania?
W zależności od lekarza, do którego udamy się w pierwszej kolejności, panel badań będzie się nieco różnił. Neurolog oprócz wywiadu medycznego, może wykonać badania neurologiczne, a laryngolog – otoskopię, którą też może przeprowadzić lekarza rodzinny, lecz nie zawsze jest to standardowe postępowanie.
Lekarz może zlecić badania z krwi (jonogram, hormony tarczycy, poziom glukozy), a także przekazać skierowanie na konsultacje kardiologiczną, neurologiczną lub laryngologiczną. Częstym badaniem jest tomografia komputerowa głowy lub rezonans magnetyczny. Mają one na celu sprawdzenie czy w mózgu nie pojawiają się patologiczne zmiany, które mogą powodować występowanie zawrotów głowy. Są bardzo dokładnymi badaniami i często są zlecane w pierwszej kolejności. W zależności od wyników badań, pacjent może zostać skierowany do kardiologa celem wykluczenia chorób kardiologicznych. Czasami kardiolog może zlecić tzw. test pochyleniowy, jeżeli zawroty głowy są związane ze zmianą pozycji lub w sytuacji gdy pojawiają się omdlenia.
Jednym z bardziej uciążliwych badań jest tzw. próba kaloryczna, która ma celu zbadanie funkcjonowania błędnika. Jest to nieprzyjemne badanie, ponieważ do uszu wlewana jest woda o odpowiedniej temperaturze. Pacjenci mogą odczuwać mdłości, zawroty głowy oraz dyskomfort.
Natomiast podczas wizyty u laryngologa, może zostać przeprowadzone badanie słuchu.
Co na zawroty głowy?
W leczeniu zawrotów głowy mogą być zalecone leki na receptę oraz domowe sposoby. Istotne jest to, aby poznać przyczynę dolegliwości, ponieważ leczenie będzie się różniło w zależności od przyczyny, która powoduje symptomy. Głównie leczy się jednostkę podstawową, która wywołuje kręcenie się w głowie, dlatego tak ważny jest proces diagnostyczny. Prawidłowa diagnoza ma bardzo duże znaczenie w leczeniu dolegliwości.
Domowe sposoby na zawroty głowy
Zawrotów głowy nie powinno się leczyć samodzielnie, ponieważ mogą zwiastować poważniejsze choroby jak np. guzy mózgu, dlatego istotne jest tak, aby skonsultować się z lekarzem. Można też z nim porozmawiać na temat domowych sposób leczenia zawrotów głowy, ponieważ takie istnieją od wielu lat. Obecnie medycyna jest bardzo rozwinięta, lecz w przeszłości bardzo często wykorzystywane były zioła, które są nadal wykorzystywane w leczeniu chorób.
W aptekach oraz punktach zielarskich są różne preparaty, które mogą zmniejszyć zawroty głowy. Jednym z nich jest miłorząb japoński, który rozszerza naczynia krwionośne, działa przeciwzapalnie oraz zmniejsza obrzęk. Należy pamiętać, że preparaty zawierające miłorząb japoński wchodzą w interakcje w innymi lekami. Jego stosowanie nie jest zalecane osobom, które stosują leki antyagregacyjne, ponieważ preparat może osłabiać ich działania. Ponadto nie zaleca się jego stosowania u kobiet w ciąży. Naturalne preparaty są dostępne bez recepty, lecz jeżeli są stosowane jakieś leki, zawsze należy skonsultować się z lekarzem.
Ciekawostką jest to, że np. nadmiar spożycia imbiru może powodować zawroty głowy oraz senność. Imbir jest szeroko stosowany ze względu na wiele pozytywnych właściwości m.in. działa przeciwzapalnie oraz przeciwwymiotnie i jest nawet zalecany dla kobiet w ciąży, lecz jak widać – dużo nie znaczy dobrze.
Niestety zawroty głowy są takimi dolegliwości, które nie zawsze można wyeliminować, lecz stosowanie domowych sposobów oraz zmiana trybu życia – może doprowadzić do zmniejszenia częstotliwości ich występowania. Należy pamiętać o spożywaniu odpowiedniej ilości wody, zbilansowanej diecie, a także aktywności fizycznej, która korzystanie wpływa na pracę organizmu.
Jeżeli zawroty głowy występują na tle nerwowym to warto zastosować techniki relaksacyjne, odpoczynek, a także herbatę z dziurawca lub preparaty zawierające melisę (np. herbata, cukierki). Może się również sprawdzić głębokie oddychanie, ponieważ wtedy mózg jest bardziej ukrwiony.
Nie jesteśmy w stanie wymienić wszystkich domowych sposób leczenia zawrotów głowy, lecz w wielu poradnikach, internecie są różne sposoby, które mogą zmniejszyć dolegliwości. Warto próbować różne metody, ponieważ każdy z nas jest indywidualną jednostką i nie każdy sposób może przynieść odpowiedni efekt.
Ponadto w aptece można również zapytać o leki bez recepty na zawroty głowy. Farmaceuci mają ogromną wiedzę, a także są informowani na bieżąco o nowych tabletkach lub innych preparatach, które są dostępne w sprzedaży.
Zawroty głowy w ciąży
Zawroty głowy towarzyszą wielu ciężarnym kobietom, lecz zawsze ginekolog powinien być poinformowany o tym. Niepokój mogą wzbudzić silne dolegliwości bólowe, które w połączeniu z zawrotami mogą nawet doprowadzić do upadku. Przyczyną zawrotów głowy w ciąży są wahania hormonalne oraz spadki ciśnienia tętniczego krwi, które mogą pojawić się w pierwszych dniach ciąży, natomiast w późniejszym etapie ciąży są związane z upośledzeniem przepływu krwi w organizmie matki.