Tabletka dzień po – działanie, skutki uboczne i dostępność. Jak stosować tabletkę dzień po?
Tabletka dzień po (nazywana inaczej tabletką po lub tabletką 72h po) to sposób antykoncepcji stosowany doraźnie. Nie jest to zatem metoda antykoncepcji do regularnego stosowania.
Tabletka dzień po służy temu, aby zapobiec niechcianej ciąży. Mowa o bardzo różnych sytuacjach. Na przykład kiedy pękła lub zsunęła się prezerwatywa, tabletki antykoncepcyjne były zastosowane nieprawidłowo, w przypadku przedwczesnego wytrysku w czasie stosunku przerywanego lub w przypadku gwałtu. Może być to również sytuacja, gdy para stosuje jedynie naturalne metody planowania rodziny, a do stosunku doszło w dni płodne.
Tabletka dzień po, czyli antykoncepcja awaryjna
Mowa zatem o przypadkach nieprzewidzianych, nieplanowanych, czyli o sytuacjach awaryjnych. Stąd również pochodzi jeszcze jedna nazwa: tabletka dzień po to tzw. antykoncepcja awaryjna. Jej skuteczność jest uzależniona od tego, czy tabletka została przyjęta w określonym czasie po odbyciu niezabezpieczonego stosunku.
W Polsce dostępne są cztery rodzaje tabletek dzień po – EllaOne, Escapelle,Livopill oraz Misstala. Preparaty przepisywane są na receptę, a zatem wymagana jest uprzednia konsultacja lekarska. Receptę na tabletkę dzień po można uzyskać w czasie wizyty w gabinecie lekarskim lub podczas konsultacji online.
Działanie tabletki „dzień po”
Specyfiki chronią przed niechcianą ciążą, ale różnią się między sobą składem i czasem, w jakim można je zastosować. Tabletka dzień po zadziałać może różnie, w zależności od momentu w cyklu, w którym nastąpiło przyjęcie tabletki.
Najczęściej tabletka dzień po hamuje owulację (nie dochodzi do uwolnienia komórki jajowej z pęcherzyka jajnikowego). Może również, poprzez zmiany w błonie śluzowej macicy, blokować zagnieżdżenie blastocysty. Skuteczność tabletki dzień po zależy w dużej mierze od czasu, w jakim została zaaplikowana po niezabezpieczonym stosunku.
Antykoncepcję awaryjną określa się ogólnie jako tabletki dzień po. Ale skuteczność tabletki jest zdecydowanie dłuższa. Samo określenie „tabletka dzień po” jest raczej symboliczne. Nie musi być przyjęta literalnie dzień po stosunku, w czasie którego zaszło ryzyko zajścia w nieplanowaną ciążę. Działanie antykoncepcji awaryjnej zależy między innymi od zastosowanego specyfiku. Konkretna tabletka zadziała nie tylko dzień po, czyli w ciągu doby. Może być skuteczna do 3 lub 5 dni.
Choć rzeczywiście metoda ma największą szansę powodzenia, gdy od ryzykownego stosunku do zażycia tabletki dzień po upłynie mniej niż 24 godziny.
Antykoncepcja awaryjna: tabletka dzień po EllaOne
Działanie EllaOne polega na opóźnieniu owulacji za sprawą substancji o nazwie octan uliprystalu. Octan wpływa na aktywność progesteronu, który jest niezbędny do wystąpienia owulacji (na skutek jego działania plemniki nie mają możliwości skutecznego zapłodnienia komórki jajowej).
Powoduje również zmiany w endometrium. Skuteczność leku – jeżeli zostanie on przyjęty zgodnie z zaleceniami – szacuje się na 98 %, ale tabletkę EllaOne należy przyjąć maksymalnie w ciągu 120 godzin od stosunku.
Antykoncepcja awaryjna: Escapelle
Z kolei druga dostępna w Polsce tabletka dzień po: Escapelle ma inny skład. Substancją czynną w tym przypadku jest lewonorgestrel, który również powoduje zmiany w błonie śluzowej macicy i blokuje zagnieżdżenie zarodka, a w okresie przedowulacyjnym hamuje uwalnianie komórki jajowej.
Escapelle można zażyć do 72 godzin od stosunku odbytego bez zabezpieczenia. Istotne jest to, aby lek został zastosowany jak najszybciej.
Jeżeli w przeciągu trzech godzin od zastosowania antykoncepcji awaryjnej doszło do wymiotów, należy zastosować kolejną tabletkę. Konieczna będzie wówczas jeszcze jedna konsultacja, ponieważ w ramach jednej wizyty lekarz może wystawić receptę jedynie na jedną tabletkę dzień po.
Co osłabia skuteczność tabletki dzień po?
Tabletki dzień po służą do antykoncepcji awaryjnej, a więc można je stosować tylko w wyjątkowych przypadkach. Do systematycznego zapobiegania ciąży wykorzystuje się inne metody, takie jak tabletki antykoncepcyjne, wkładki domaciczne, plastry antykoncepcyjne.
Każdy ze specyfików działa w oparciu o inne substancje czynne, a zatem wpływ na jego skuteczność mogą mieć różne czynniki bądź okoliczności.
Nawet po przyjęciu tabletki dzień po może dojść do skutecznego zapłodnienia. Działanie tabletki dzień po może zostać osłabione przez fakt zażycia innych, niwelujących jej działanie substancji. To między innymi dlatego warto w czasie wizyty w gabinecie lekarskim lub podczas wypełniania formularza, na podstawie którego wystawiana jest przez lekarza recepta na tabletkę dzień po, wpisać wszystkie przyjmowane leki.
Tabletka dzień po recepta – skąd ją wziąć?
Pamiętaj, że 5 dni po stosunku tabletka dzień po nie będzie już skuteczna. Jak działa e-recepta? Specjalista wystawi dokument za pośrednictwem Internetu, a na Twój numer telefonu przyjdzie kod do odbioru leków. E-recepta zostanie wystawiona w sytuacji w której lekarz nie stwierdzi przeciwwskazań.
Pigułka dzień po – rodzaje
Escapelle jest stosowana do 72h (Livopill również), a EllaOne do 120 godzin (Misstala również). Po przyjęciu tabletki mogą pojawić się różne skutki uboczne, które nie powinny wzbudzać niepokoju (nudności, zawroty głowy, opóźnienie miesiączki). Jeżeli będą się utrzymać, to należy skontaktować się z lekarzem. Jeśli jednak wystąpią wymioty do 3h, to należy powtórzyć dawkę — tabletka najpewniej się nie wchłonęła.
Leku Escapelle nie wolno stosować, jeżeli występuję nadwrażliwość na substancje czynną oraz pomocniczą. Ponadto w cyklu miesięcznym powinno się stosować nie więcej niż jedną tabletkę dzień po.
Escapelle nie powinna być stosowana w ciąży oraz nie jest tabletką wczesnoporonną tzn. nie doprowadzi do przerwania już istniejącej ciąży. Substancja czynna tabletki dzień po, przenika do mleka kobiecego, dlatego tabletkę należy zażyć przed karmieniem, a następnie mleko należy odciągnąć oraz wyrzucić. Lekarz podczas konsultacji poinformuje o dokładnym czasie, na jaki trzeba wstrzymać się z karmieniem piersią.
Antykoncepcja awaryjna – to warto wiedzieć o tabletce dzień po
Tabletki dzień po nie stosuje się w ciąży, ponieważ nie ma działania wczesnoporonnego. Zażycie pigułki po nie spowoduje przerwania ciąży już istniejącej.
EllaOne należy przyjąć do 120 godzin od stosunku, czyli do 5 dni. Escapelle działa krócej, do 72 godzin. Jeżeli do 3h po zażyciu tabletki dzień po wystąpią wymioty to należy uzyskać e-receptę na kolejną dawkę. Jedna recepta to jedna tabletka dzień po.
Należy pamiętać o tym, że tabletkę EllOne należy zażyć jak najszybciej, ponieważ czas zażycia wpływa na skuteczność antykoncepcji awaryjnej. Celem jest opóźnienie owulacji, czyli uniemożliwienie zapłodnienia.
Nie wolno stosować tabletki dzień po, jeżeli występuje uczulenie na substancję czynną lub pomocniczą.
Tabletka 72 po
Jeżeli stosowane metody antykoncepcji zawiodły lub doszło do niezabezpieczonego stosunku w czasie dni płodnych, można zastosować antykoncepcję awaryjną.
- Działanie tabletki dzień po polega na zahamowaniu owulacji – chroni przed nieplanowaną ciążą.
- W Polsce antykoncepcja awaryjna wymaga recepty.
- Dostępne są dwa specyfiki – ich skuteczność działania zależy od szeregu czynników, ale przede wszystkim od czasu, w jakim zostanie przyjęta tabletka dzień po.
- Recepta na tabletkę dzień po może być wystawiona zdalnie, w ramach e-konsultacji.
- Receptę na tabletkę dzień po może wystawić lekarz każdej specjalności, nie tylko ginekolog.
- Istotne jest jak najszybsze przyjęcie tabletki. Od tego przede wszystkim zależy jej skuteczność.
- Tabletkę dzień po możesz przyjąć o każdej porze.
Wpływ tabletki dzień po na samopoczucie i zdrowie
Jak w przypadku każdego środka przyjmowanego doustnie, również przed zażyciem antykoncepcji awaryjnej, należy zapoznać się z przeciwwskazaniami oraz możliwością wystąpienia skutków ubocznych.
- Jeśli po trzech godzinach od zażycia tabletki wystąpią wymioty, należy przyjąć kolejną.
- Istnieją przeciwwskazania do przyjmowania antykoncepcji awaryjnej, między innymi karmienie piersią, ciąża, przyjmowanie niektórych leków, niektóre choroby.
- Tabletka dzień po mogą powodować dolegliwości takie jak bóle głowy, brzucha, nudności.
- Niekiedy tabletka dzień po może wpłynąć na cykl miesięczny – owulacja lub krwawienie miesiączkowe mogą wystąpić kilka dni wcześniej lub później. Dlatego antykoncepcja hormonalna powinna być stosowana bez przerw, mimo zastosowania antykoncepcji awaryjnej.
- Octan uliprystalu, substancja czynna w EllaOne, może wpływać na skuteczność antykoncepcji hormonalnej przyjmowanej regularnie, dlatego warto przez kilka-kilkanaście dni wesprzeć jej stosowanie dodatkowymi metodami, na przykład prezerwatywami.
- Zastosowanie antykoncepcji awaryjnej nie jest metodą skuteczną w 100%, tabletka dzień po nie zawsze chroni przed niechcianą ciążą.
- Jeżeli po zastosowaniu tabletki dzień po występują symptomy mogące świadczyć o ciąży, należy wykonać test ciążowy lub udać się na wizytę do lekarza.
- Żadna tabletka dzień po nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.
Tabletki dzień po przez Internet – czy to zawsze bezpieczne?
Jeszcze kilka lat temu Escapelle oraz EllaOne były dostępne bez recepty. Obecnie tabletka dzień po jest wydawana wyłącznie z przepisu lekarza, więc trzeba uzyskać e-receptę na antykoncepcje awaryjną. Należy pamiętać o tym, że lekarz może odmówić wystawienia recepty, powołując się na klauzulę sumienia.
W ramach recept online, dokument może być tylko wystawiony dla kobiet pełnoletnich. Osobom niepełnoletnim zaleca się udanie na stacjonarną konsultację lekarską.
Należy pamiętać o tym, że e-recepta jest ważna 30 dni, lecz istotne jest to, że pigułkę po powinno się zastosować jak najszybciej. Informację o tym, jak długo po stosunku działa tabletka dzień po uzyskasz od lekarza oraz przeczytasz w ulotce.
Zdalne usługi nie polegają na sprzedaży e-recept, każdorazowo lekarz dokonuje konsultacji lekarskiej i jest osobą decyzyjną. Weźmie pod uwagę między innymi przeciwwskazania wynikające ze stanu zdrowia. Jeśli tabletka dzień po będzie zagrażała zdrowiu lub życiu, pacjentka zostanie poinformowana o takim fakcie i przyczynach odmowy.
Przeciwwskazania do stosowania antykoncepcji awaryjnej
Każdy substancja ma wpływ na ludzki organizm, dlatego zawsze należy zapoznać się z potencjalnym zagrożeniem, jakie może ona powodować. Jak w przypadku każdego innego leku, również do stosowania antykoncepcji awaryjnej występują stwierdzone przeciwwskazania.
Są to oczywiście alergie na substancje czynne lub pomocnicze, ale nie tylko. Do listy dodać należy między innymi ciężkie zaburzenia wątroby, choroby jelita cienkiego wpływające na wchłanianie pokarmów, zaburzenia zakrzepowe. Tabletka dzień po nie może być stosowana również podczas karmienia piersią.
W formularzu koniecznym do uzyskania recepty na antykoncepcję awaryjną jest pole dotyczące historii choroby i stwierdzonych przeciwwskazań, można również dołączyć dokumentację medyczną. Lekarz przeanalizuje wszystko zanim zdecyduje, czy może bezpiecznie wystawić receptę na tabletkę dzień po.
Niepożądane skutki uboczne po zażyciu tabletki dzień po
Zastosowanie antykoncepcji awaryjnej może, ale nie musi wiązać się z gorszym samopoczuciem. Jako najczęstsze działania niepożądane wymienia się: bóle brzucha, bóle głowy, pleców, zawroty głowy, nudności, uczucie niepokoju, obrzęk piersi, wahania nastrojów.
Skutki uboczne tabletki dzień po nie zależą od rodzaju leku. Ich wystąpienie po zażyciu tabletki dzień po nie jest też gwarantem skuteczności metody.
Jeśli dolegliwości bólowe brzucha, bóle głowy lub inny z objawów utrzymuje się niepokojąco długo, warto skonsultować swój stan z lekarzem, informując o tym, kiedy i jaka tabletka dzień po została przyjęta.
Jak zrealizować e-receptę na tabletkę dzień po?
Tabletkę dzień po kupisz w większości aptek stacjonarnych. Realizacja takiej recepty przebiega dokładnie tak samo, jak w przypadku innych lekarstw. Wystarczy, że podasz farmaceucie kod, który otrzymałaś SMS-em oraz swój numer PESEL.
Na realizację recepty masz 30 dni. Choć oczywiście w przypadku tabletki dzień po powinnaś wykupić lek i zażyć tabletkę jak najszybciej – zwróć uwagę, jak długo od stosunku działa antykoncepcja awaryjna przepisana na Twojej recepcie.
Nie musisz odbierać lekarstw osobiście — może to zrobić za Ciebie każda zaufana osoba, której podasz niezbędne informacje. Tabletkę dzień po zamówisz również w aptece internetowej, która realizuje e-recepty.
Powyższe informacje należy traktować jedynie jako informacyjno–edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być uznawane za profesjonalną poradę. Strona Medspan nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie porad z materiałów bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem. Prezentowane informacje o produktach leczniczych nie stanowią zapewnienia, że zostaną one Panu/Pani przepisane w naszym podmiocie leczniczym. Informacje o zakresie stosowania leku opracowano na podstawie charakterystyki produktu leczniczego, jednakże zakres zastosowania określonego produktu leczniczego może być w niektórych przypadkach szerszy albo węższy niż wynika to z charakterystyki produktu leczniczego. Prezentowane informacje nie stanowią reklamy produktu leczniczego w rozumieniu ustawy – Prawo farmaceutyczne. Omawiane produkty lecznicze nie należy rozpatrywać w odniesieniu do działalności leczniczej Medspan Centrum Medyczne, w szczególności Medspan Centrum Medyczne nie stosuje wskazanych produktów leczniczych w sposób preferencyjny lub w zakresie wykraczającym poza standardowe ich zastosowanie, zgodne z ich przeznaczeniem.
