Medspan

Antykoncepcja awaryjna: czym jest, kiedy ją stosować i jak działa?

W celu uniknięcia niechcianej ciąży po niezabezpieczonym stosunku można skorzystać z tzw. antykoncepcji awaryjnej. O sytuacji awaryjnej mówimy, gdy na przykład zsunęła się lub pękła prezerwatywa lub pacjentka zapomniała o zażyciu tabletek antykoncepcyjnych. To również stosunek w czasie dni płodnych, gdy stosowana jest metoda naturalna, lub nieużycie żadnej metody antykoncepcji. Tabletkę dzień po przyjmuje się w celu opóźnienia owulacji (uwalnianie komórki jajowej) lub zapobiegnięcia implementacji już zapłodnionej komórki jajowej.

Tabletka dzień po w Polsce

Na polskim rynku dostępne są dwa rodzaje tabletek (rodzaje antykoncepcji awaryjnej) zaliczane do grupy antykoncepcji awaryjnej. Oba sprzedawane są na receptę, a więc wydawane z przepisu lekarza. Z tabletki awaryjnej w celu zapobiegania ciąży należy skorzystać w ściśle określonym czasie – w zależności od konkretnego środka i substancji czynnej, który zawiera.

Tabletkę z levonogestrelem (Escapelle) należy zażyć w ciągu 72 godzin od współżycia, a tabletkę z octanem uliprystalu (EllaOne) należy przyjąć do 120 godzin po stosunku.

Warto dodać, że choć w zdecydowanej większości przypadków tabletki dzień po chronią przed niechcianą ciążą, nie zabezpieczają przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.

W przypadku środków antykoncepcji awaryjnej bywa przywoływana klauzula sumienia. W tym miejscu należy wyraźnie zaznaczyć, że tabletki dzień po nie są środkami wczesnoporonnymi – uniemożliwiają jedynie zajście w ciążę.

Spis treści

Jak działa antykoncepcja awaryjna?

W zależności od tego, w którym momencie cyklu jest pacjentka, tabletka dzień po może zadziałać w różny sposób. W grę wchodzi zahamowanie lub znaczne opóźnienie owulacji. To możliwe przed jajeczkowaniem, czyli przed uwolnieniem komórki jajowej.

Ale metoda ta może zadziałać również, gdy komórka jajowa została już uwolniona z jajnika. Tabletka awaryjna zagęszcza śluz szyjkowy, a to zdecydowanie utrudnia przemieszczanie się plemników w drogach rodnych kobiety. Wówczas plemnik nie łączy się skutecznie z komórką jajową albo uniemożliwione jest zagnieżdżenie się zapłodnionej komórki w błonie śluzowej macicy.

Jeśli doszło do niezabezpieczonego stosunku płciowego (na przykład w wyniku pęknięcia prezerwatywy), szczególnie w czasie dni płodnych, tabletkę należy przyjąć jak najszybciej. Maksymalny czas to pięć dni – substancją czynną działającą tak długo jest zawarty w tabletce EllaOne octan uliprystalu. Skuteczny w opóźnianiu owulacji (uwalnianiu komórki jajowej) będzie też levonogestrel, składnik Escapelle – ale krócej, maksymalnie do trzech dni. Warto wiedzieć jak działa tabletka dzień po.

Antykoncepcja awaryjna i jej skuteczność

Skuteczność antykoncepcji awaryjnej określana jest na 98% w ciągu 12 godzin od stosunku. Wartość ta maleje wraz z upływającym czasem. Oznacza to, że mimo zastosowania tabletki dzień po kobieta nadal może zajść w ciążę. Nawet przyjęcie tabletki w odpowiednim okienku czasowym nie gwarantuje skuteczności. Dlatego jeżeli nie wystąpi najbliższe krwawienie miesiączkowe lub pojawią się inne symptomy ciąży, warto wykonać test ciążowy lub udać się na badanie lekarskie, aby z całą pewnością wykluczyć ciążę.

Metoda antykoncepcji awaryjnej nie powinna być stosowana częściej niż raz w ciągu cyklu. Również mimo stosowania innej metody antykoncepcji hormonalnej na stałe (tabletki antykoncepcyjne, plastry, wkładki wewnątrzmaciczne), dobrze jest do rozpoczęcia następnego cyklu miesiączkowego zabezpieczać się dodatkowo przed nieplanowaną ciążą, na przykład używając prezerwatywy.

Możliwe skutki uboczne zastosowania antykoncepcji awaryjnej

Jak każdy środek farmakologiczny, również działanie tabletki dzień po może mieć skutki uboczne. Po zażyciu tabletki mogą, ale nie muszą wystąpić na przykład bóle i zawroty głowy, nudności, dolegliwości jelitowe, bóle brzucha, plamienia. Nie zawsze w ten sam sposób na różne organizmy działa antykoncepcja awaryjna.

Należy pamiętać, że jej stosowanie wiążę się z tym, że kobieta przyjmuje do systemu dużą dawkę hormonów. A to z kolei może skutkować rozregulowaniem cyklu, osłabionym działaniem stosowanych standardowo hormonalnych środków antykoncepcyjnych. Należy znać te skutki uboczne tabletki.

 

Kiedy można zastosować antykoncepcję po stosunku?

Jeśli stosunek był niezabezpieczony lub zachodzi podejrzenie, że stosowana metoda zawiodła, wówczas w celu uniknięcia ciąży można zwrócić się do lekarza po receptę na środki awaryjne. Do często podawanych powodów należą przerwanie ciągłości prezerwatywy lub pominięcie dawki doustnych środków antykoncepcyjnych.

Kluczowy jest czas. Choć na realizację recepty jest przewidzianych aż 30 dni, antykoncepcję awaryjną trzeba przyjąć jak najszybciej. Najdłużej, bo aż do 120 godzin od współżycia, można zażyć środek z octanem uliprystalu, czyli EllaOne.

Co może osłabić skuteczność antykoncepcji awaryjnej?

Działanie tabletki dzień po mogą osłabić inne przyjmowane lekarstwa, a nawet niektóre specyfiki ziołowe, dlatego należy poinformować o nich lekarza.

W wyniku działania tabletki może dojść do biegunki lub wymiotów. Jeżeli stanie się to w czasie trzech godzin od przyjęcia pigułki, wówczas istnieje ryzyko, że metoda będzie nieskuteczna.

Recepta na środki tego rodzaju może zawierać jedną sztukę tabletki. Jeśli zatem doszło do wymiotów lub biegunki, niezbędne będzie udanie się na kolejną wizytę lub konsultację w celu uzyskania kolejnej recepty.

Przeciwwskazania do stosowania antykoncepcji awaryjnej

Receptę na antykoncepcję awaryjną wystawiają lekarze. Kobietom, które mają przeciwwskazania mogą tego odmówić. wykwalifikowany personel medyczny poinformuje również, jak postąpić przy karmieniu piersią i czego spodziewać się po zażyciu tabletki.

Bezwzględnym przeciwwskazaniem jest też uczulenie na którąś z substancji czynnych lub pomocniczych. Ponadto istnieje szereg chorób, przy których niewskazane jest stosowanie tej metody (między innymi przewlekłe choroby jelit czy wątroby).

Tabletka dzień po – jak kupić antykoncepcję awaryjną

Prawo w Polsce stanowi, że środki antykoncepcji awaryjnej można kupić jedynie na receptę. Oznacza to, że konieczna jest konsultacja lekarska. Po receptę można udać się do gabinetu lekarskiego lub skorzystać z usługi online. Receptę na pigułkę awaryjną może wystawić nie tylko ginekolog, ale lekarz każdej specjalności.

Recepta na tabletkę dzień po to standardowy dokument, nie różni się niczym od recept wystawianych na inne środki farmakologiczne. Tak samo wygląda również procedura jej realizacji.

Wystarczy czterocyfrowy kod oraz numer pesel – z tymi danymi należy udać się do apteki. Jeśli w konkretnej aptece środek nie jest aktualnie dostępny lub odmówiono jego sprzedaży (powodem może być powołanie się na tzw. klauzulę sumienia), można z receptą udać się do kolejnego punktu lub skorzystać z apteki realizującej recepty online.

Antykoncepcja awaryjna recepta

Receptę na pigułkę dzień po można uzyskać podczas standardowej wizyty w gabinecie lekarskim lub przez Internet.

W ramach usługi online receptę na tabletkę dzień po może otrzymać jedynie pacjentka pełnoletnia. W przypadku osób młodszych zalecana jest wizyta u lekarza, który – biorąc pod uwagę wiek osoby zainteresowanej – poinformuje o sytuacji prawnej i konieczności uzyskania zgody, na przykład rodzica lub opiekuna prawnego.

Antykoncepcja awaryjna online

Aby skorzystać z usługi e-recepta na antykoncepcję awaryjną w Medspan, należy zapoznać się z informacją wstępną oraz regulaminem serwisu oraz wypełnić formularz. Kwestionariusz wymaga podania danych niezbędnych do stworzenia dokumentacji medycznej i wystawienia recepty. Należy w nim zamieścić informacje osobowe oraz medyczne, na podstawie których lekarz wypisze receptę, jeśli nie będzie przeciwwskazań.

W zależności od tego, jak szybko po niezabezpieczonym stosunku nastąpi kontakt, lekarz może przepisać inny środek. Na realizację recepty masz 30 dni, ale ta metoda nie zadziała, jeśli upłynie więcej niż pięć dni. Ważne, aby tabletka została przyjęta jak najszybciej – to zwiększa szansę skuteczności.

W ten sam sposób można uzyskać receptę na środki antykoncepcyjne przyjmowane stale lub inne, niezbędne lekarstwa.

Antykoncepcja awaryjna cena

Ceny poszczególnych środków antykoncepcji awaryjnej różnią się i to dość znacząco. Minimalne różnice mogą wystąpić również w przypadku tego samego leku w poszczególnych aptekach. Recepty na antykoncepcję awaryjną nie są objęte refundacją.

Samo wystawienie e-recepty ani jej realizacja nie jest związana z dodatkowymi opłatami. Z kosztami może wiązać się sama wizyta w gabinecie lub usługa online.

 

Powyższe informacje należy traktować jedynie jako informacyjno–edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być uznawane za profesjonalną poradę. Strona Medspan nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie porad z materiałów bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem. Prezentowane informacje o produktach leczniczych nie stanowią zapewnienia, że zostaną one Panu/Pani przepisane w naszym podmiocie leczniczym. Informacje o zakresie stosowania leku opracowano na podstawie charakterystyki produktu leczniczego, jednakże zakres zastosowania określonego produktu leczniczego może być w niektórych przypadkach szerszy albo węższy niż wynika to z charakterystyki produktu leczniczego. Prezentowane informacje nie stanowią reklamy produktu leczniczego w rozumieniu ustawy – Prawo farmaceutyczne. Omawiane produkty lecznicze nie należy rozpatrywać w odniesieniu do działalności leczniczej Medspan Centrum Medyczne, w szczególności Medspan Centrum Medyczne nie stosuje wskazanych produktów leczniczych w sposób preferencyjny lub w zakresie wykraczającym poza standardowe ich zastosowanie, zgodne z ich przeznaczeniem.