Niedokrwistość z niedoboru żelaza jest jedną z najczęstszych postaci niedokrwistości. Jakie są objawy? Na czy polega leczenie i o czym należy pamiętać?
Spis treści
Czym jest niedokrwistość z niedoboru żelaza?
Niedokrwistość z niedoboru żelaza jest spowodowana zbyt małą ilością żelaza w organizmie. W konsekwencji dochodzi do upośledzenie syntezy hemu, która powoduje powstawanie mniejszych czerwonych krwinek, które zawierają mniejszą ilość hemoglobiny.
Żelazo jest podstawowym elementem hemoglobiny, który odpowiada za prawidłową budowę oraz funkcje czerwonych krwinek. Żelazo w organizmie występuje w dwóch postaciach: krążące we krwi oraz zmagazynowane np. we wątrobie. W sytuacji wystąpienia niedokrwistości, jest mniejsza ilość żelaza krążącego we krwi oraz tego zmagazynowanego.
Warto wiedzieć, że żelazo jest dostarczane do organizmu wraz ze spożywaniem pokarmów.
W ciąży zwiększa się zapotrzebowanie na żelazo. Konsekwencjami niedoboru żelaza w ciąży może być m.in. przewlekłe niedotlenienie płodu, ograniczony rozwój płodu, a także wystąpienie przedwczesnego porodu.
Przyczyny
Do możliwych przyczyn powodujących niedokrwistość z niedoboru żelaza należy zaliczyć m.in.:
- utratę krwi,
- upośledzone wchłanianie z przewodu pokarmowego,
- nieodpowiednią dietę,
- zwiększone zapotrzebowanie,
- niedokrwistość z niedoboru żelaza, która jest oporna na leczenie żelazem – rzadka choroba genetyczna.
Niedokrwistość z niedoboru żelaza – objawy
Do objawów mogących świadczyć o niedoborze żelaza, należy zaliczyć m.in.:
- duszność,
- kołatanie serca,
- męczliwość,
- osłabienie,
- problem z uwagą oraz koncentracją,
- zawroty głowy,
- ból głowy,
- bladość skóry,
- bladość błon śluzowych,
- osłabienie jakości włosów,
- wypadanie włosów,
- zmiany na paznokciach,
- suchość skóry,
- problem z apetytem.
Do nietypowych objawów można także zaliczyć np. piekące kąciki ust, zapalenie języka, zespół niespokojnych nóg, nadżerki oraz afty w jamie ustnej. U dzieci można zaobserwować chęć jedzenia kredy, surowego ryżu oraz gliny.
Diagnostyka
Diagnostyka polega na przeprowadzeniu wywiadu medycznego, a także ocenie wyników badań laboratoryjnych. Wstępną diagnostykę może przeprowadzić lekarz pierwszego kontaktu. Niedokrwistość najczęściej stwierdza się na podstawie wyników badań morfologii krwi. Lekarz zwróci uwagę na liczbę czerwonych krwinek, wynik hemoglobiny, a także na parametry związane z oceną czerwonych krwinek. Niedokrwistość można podzielić na łagodną, umiarkowaną, ciężką oraz zagrażającą życiu.
- Łagodna – hemoglobina 10-12g/dl (u kobiet), 13,5 g/dl ( u mężczyzn)
- Umiarkowana – hemoglobina 8-9,9 g/dl
- Ciężka – 6,5-7,9 g/dl
- Zagrażająca życiu – poniżej 6,5 g/dl
Wynik należy interpretować zgodnie z normami w laboratorium, a także po zebraniu wywiadu medycznego.
W procesie diagnostycznym będzie także istotne oznaczenie stężenia żelaza w surowicy krwi, a także ocena stężenia ferrytyny oraz badanie całkowitej zdolności wiązania żelaza.
Leczenie niedokrwistości z powodu żelaza
Leczenie głównie polega na stosowaniu preparatów zawierających żelazo. Czasami preparat może być stosowany razem z witaminą C, aby żelazo lepiej się wchłaniało. Leki zazwyczaj powinny być stosowane na czczo (należy zapoznać się z ulotką dołączoną do preparatu). Zazwyczaj preparaty należy stosować przez 4-6 miesięcy, lecz lekarz przekaże dokładne zalecenia.
Po zakończonym leczeniu należy pamiętać o tym, aby stosować odpowiednią dietę, czyli uwzględniać produkty bogate w żelazo.
Nieleczona anemia może doprowadzić do zaburzeń rytmu serca, a także uszkodzeń serca. U dzieci może wystąpić opóźnienie w rozwoju psychicznym oraz fizycznym. Niedobór żelaza może mieć także wpływ na zaburzenia słuchu.
Materiały pomocnicze
https://www.mp.pl/pacjent/hematologia/choroby/170510,niedokrwistosc-z-niedoboru-zelaza
https://diag.pl/pacjent/artykuly/niedobor-zelaza-jakie-sa-jego-objawy-i-skutki/