Liszajec zakaźny jest infekcją najczęściej spowodowaną przez gronkowiec złocisty (Staphylococcus ureus) lub przez paciorkowiec β-hemolizujący z grupy A (Streptococcus pyogenes). Infekcja najczęściej pojawia się u dzieci, lecz także diagnozę może otrzymać osoba dorosła.
Najczęściej do zakażenia dochodzi w lecie oraz przy wilgotnej pogodzie. Na skórze pojawiają się żółto-miodowe strupy. Należy pamiętać, że liszajec zakaźny jest chorobą zakaźną.
Jakie mogą być przyczyny wystąpienia liszajca zakaźnego?
Liszajec zakaźny może powstać w sytuacji w której bakterie przedostaną się do organizmu. Może to być w sytuacji w której ciągłość tkanki jest naruszona poprzez np. skaleczenie, zadrapanie czy poprzez ranę, która powstała po ukąszeniu owada. Dodatkowo bakterie mogą wniknąć, jeżeli na skórze występują zmiany skórne w postaci wysypki.
Należy pamiętać o tym, że liszajec jest zakaźny, więc osoba, która dotknęła zmian skórnych osoby chorej lub miała styczność z przedmiotami, która ta osoba używała, to może dojść do wystąpienia infekcji. Warto mieć na uwadze to, że bakterie, które wywołują schorzenie są powszechne w środowisku, a niektóre osoby są nosicielami gronkowca złocistego (często występuje w nosie).
Kontakt z raną osoby chorej lub jej przedmiotami, nie zawsze może powodować wystąpienie dolegliwości, dlatego nie wolno panikować.
Określono czynniki, które predysponują do wystąpienia liszajca:
- ciepły oraz wilgotny klimat
- dializoterapia
- cukrzyca
- osłabiony układ odpornościowy
- choroby skóry
- uprawianie sportów kontaktowych
- oparzenia
- ukąszenie przez owady
Liszaj i jego objawy
Okres wylęgania liszaja trwa średnio ok. 10 dni. Najpierw pojawiają się czerwone rany skórne, głównie w okolicy nosa oraz ust. Następnie rany zmieniają się w pęcherze, po czym pękają oraz sączą się. Finalnie powstają strupy w kolorze miodowo – żółtym. Zazwyczaj rany nie pozostawiają blizn.
Warto pamiętać o tym, że powstałe zmiany mogą się rozszerzyć na większą część skóry, a dodatkowo nie zawsze jest widoczny etap tworzenia się pęcherzy. Powstałe rany mogą swędzieć oraz sprawiać dolegliwości bólowe. Ponadto niekiedy może także dojść do obrzęku węzłów chłonnych, a temperatura ciała może być zwiększona.
Liszajec jest najgroźniejszy dla noworodków, ponieważ ich układ odpornościowych nie jest wystarczająco wykształcony. Jest to infekcja głównie występująca u dzieci, lecz także chorują osoby dorosłe. Zazwyczaj przebieg infekcji u dorosłych jest łagodny, lecz niekiedy może dojść do powstania powikłań w postaci kłębuszkowego zapalenia nerek, zapalenia naczyń chłonnych albo posocznicy.
Liszajec zakaźny a diagnoza
W sytuacji wystąpienia zmian, należy skontaktować się z lekarzem podczas stacjonarnej konsultacji lekarskiej. Ewentualnie zdalnie, lecz trzeba koniecznie przesłać zdjęcie zmian skórnych celem oceny przez lekarza. Zazwyczaj na podstawie objawów, lekarz jest w stanie potwierdzić diagnozę. Jeżeli będzie miał wątpliwości to może zlecić wykonanie posiewu bakterii.
Jeżeli infekcja nawraca, to należy wykluczyć nosicielstwo u osób, które często przebywają z osobą chorą, czyli z bliskiego środowiska.
Diagnostyka chorób skórnych może być czasami kłopotliwa ze względu na to, że występujące objawy można przypisać dla kilku chorób, dlatego doświadczenie lekarza jest istotnym czynnikiem w kwestii postawienia odpowiedniej diagnozy.
Leczenie liszajca – farmakoterapia
Leczenie liszajca zakaźnego należy bardzo szybko wdrożyć u noworodków. Liszajec jest zakaźny, dlatego mogą się również zarazić osoby z bliskiego otoczenia. Zazwyczaj dolegliwości ustępują samoistnie po dwóch lub trzech tygodniach. W sytuacji zastosowania odpowiedniego leczenia, czas zdrowienia ulega skróceniu.
Liszajec jest spowodowany przez bakterię, dlatego najskuteczniejszą metodą leczenia jest podanie antybiotyków. O wyborze antybiotyku decyduje wiele czynników (np. rodzaj pęcherzy, rozległość zmian). Antybiotyki stosuje się doustnie, lecz w sytuacji mniejszych zmian, lekarz może zalecić zastosowanie maści z antybiotykiem np. Bactroban (zawiera mupirocynę), czy Altabax (zawiera retapamulinę). W sytuacji leków doustnych stosuje się antybiotyki zawierające amokscylinę i kwas klawulanowy np. Augmentin lub zawierające klinadamycynę np. Clindamycin MIP.
Zazwyczaj po zastosowaniu odpowiedniego leczenia, zmiany ustępują po tygodniu stosowania leków.
Zwalczanie liszajca zakaźnego domowymi sposobami
Najskuteczniejszą metodą w walce z liszajcem są antybiotyki, które można stosować doustnie, jak również miejscowo, lecz także są domowe sposoby leczenia, które mogą zmniejszyć dolegliwości.
Zaleca się kilka razy dziennie nawilżanie ran oraz ich oczyszczanie. Na rany można delikatnie przyłożyć gazik z ciepłą wodą oraz mydłem, a następnie usunąć skórki. Należy pamiętać o tym, aby bardzo dokładnie umyć dłonie po kontakcie z ranami.
Ponadto w aptece są dostępne leki bez recepty (maści), które mogą pomóc w zwalczaniu infekcji. Warto zapytać farmaceutę o poradę.
Podsumowanie
Liszajec zakaźny jest spowodowany infekcją bakteryjną, która może nawet trwać do trzech tygodni, a także nawracać. W leczeniu stosuje się antybiotyki, które są podane doustnie, a także miejscowo w postaci maści. Odpowiednie leczenia skraca czas występowania dolegliwości, dlatego warto skonsultować się z lekarzem celem zastosowania odpowiednich leków. Należy pamiętać, że liszajec jest zakaźny, dlatego w okresie infekcji należy zachować szczególną higienę, a także poprosić domowników o nie korzystanie z tych samych przedmiotów np. ręczników, czy pościeli.
