Coraz więcej Polaków uskarża się na pogorszenie stanu zdrowia psychicznego. Depresja stała się problemem społecznym, a sytuacja ekonomiczna kraju oraz wojna w Ukrainie – nie sprzyja polepszeniu nastroju – wręcz przeciwnie.
Spis treści
Depresja maskowana, czyli cierpienie w ukryciu
Depresja maskowana jest jednym z rodzajów depresji w której objawy mogą ukrywać się pod objawami wskazującymi na inną chorobę. Nasilenie objawów może być niewielkie lub typowe objawy związane z depresją jak np. obniżony nastrój, mniejsza energia – mogą w ogóle nie występować. Natomiast pacjenci częściej mogą zgłaszać zaburzenia lękowe, problemy ze snem, a także inne dolegliwości np. o podłożu somatycznym.
Może się tak zdarzyć, że depresja maskowana występuje przed pojawieniem się typowego epizodu depresyjnego, lub utrzymuje się po ustąpieniu typowych objawów depresji.
Jakie są przyczyny depresji maskowanej?
Ciężko jednoznacznie określić przyczyny wystąpienia depresji maskowanej, lecz występują pewne predyspozycje do wystąpienia choroby. Często dotyka ona osoby, które są uznawane za perfekcjonistów oraz którzy są bardzo krytyczni wobec siebie. Może wystąpić także u osób, które biorą dużą odpowiedzialność za inne osoby.
Jak rozpoznać depresję maskowaną?
W depresji maskowanej można wyróżnić kilka rodzajów masek: psychosomatyczne, bólowe, psychopatologiczne, behawioralne oraz związane z zaburzeniami rytmów biologicznych. Nadmienić należy, że najczęściej pojawiają się problemy z zasypianiem oraz wybudzanie się. Rzadziej występuje nadmierna senność.
Maska psychosomatyczna
W przebiegu depresji maskowanej objawami psychosomatycznymi, mogą się pojawić objawy ze strony układu krążenia oraz przewodu pokarmowego. Może to być świąd skóry, czy zespół niespokojnych nóg. Pacjenci także uskarżają się na uczucie mrowienia w kończynach.
Maska bólowa
Najczęściej występują dolegliwości bólowe związane z bólami głowy, brzucha oraz neuralgiami.
Maski behawioralne
Zazwyczaj dochodzi do zmian w zachowaniu, które często są niekorzystne. Może to być nadużywanie alkoholu, leków lub narkotyków.
Maski psychopatologiczne
Pacjenci mogą przejawiać objawy związane z innymi chorobami psychicznym. Mogę to być objawy lękowe, które nawet mogą manifestować się w postaci objawów somatycznych np. biegunki, bóle brzucha, bóle przypominające zawał serca. Ponadto to tej grupy należy także zaliczyć różnego rodzaju natręctwa oraz kompulsje.
Jak zdiagnozować depresje maskową?
Szacuje się, że depresja maskowana może wystąpić trzy razy część niż typowa depresja. Najczęściej diagnozuję się ją u kobiet miedzy dwudziestym a trzydziestym rokiem życia.
Postawienie diagnozy jest niezwykle trudne, ponieważ prezentowane objawy mogą wskazywać na istnienie innej choroby – nawet nie związanej ze zdrowiem psychicznym. W zależności od prezentowanych objawów, lekarz psychiatra przekaże dalsze zalecenia. Mogą one być związane z wykonaniem badań laboratoryjnych, a także badań obrazowych.
Podczas przeprowadzenia wywiadu medycznego, lekarz zada pytania związane z chorobami przelękłymi w rodzinie. Wystąpienie depresji lub depresji maskowanej w rodzinie, może predysponować do wystąpienia tej choroby u innych członków rodziny.
Jak przebiega leczenie depresji maskowanej?
Leczenie depresji maskowanej jest bardzo podobne do leczenia typowej depresji. W leczeniu stosuje się leki przeciwdepresyjne m.in. selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI). Do tej grupy leków należą m.in. fluksetyna, escitalopram, fluwoksamina, citalopram, sertalina oraz paroksetyna. Ich działanie polega na zwiększenie stężenia serotoniny w mózgu.
W farmakoterapii stosuje się także inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny oraz noradrenaliny (SNRI), do których należą substancje czynne: milnacipran, wenaflaksyna oraz duloksetyna. Ich działanie polega na zwiększeniu stężenia serotoniny oraz noradrenaliny w mózgu.
Ponadto stosuje się także trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (TLPD) do których zalicza się: doksepina, klomipramina, imipramina, amitryptylina, dezipramina oraz nortryptylina. Obecnie ich zastosowanie jest mniej popularne ze względu na uciążliwość objawów niepożądanych.
W leczeniu depresji, psychiatra może także zaliczyć stosowanie innych leków. Warto pamiętać, że leki przeciwdepresyjne często dopiero zaczynają działać po dwóch – czterech tygodniach od rozpoczęcia stosowania.
Należy wspomnieć o tym, że leki przeciwdepresyjne nie uzależniają, lecz po odstawieniu leków mogą wystawić tzw. objawy odstawienie.
Ponadto stosuje się także leczenie niefarmakologiczne np. psychoterapię. Wybór nurtu powinien być związany z występującymi objawami. Dużą skuteczność ma nurt poznawczo – behawioralny oraz psychodynamiczny. Istotne jest to, aby pacjent dobrze czuł się w kontakcie z terapeutą i potrafił nawiązać więź.
