Zespół jelita drażliwego jest przewlekłą chorobą przewodu pokarmowego. Szacuje się, że na całym świecie choruje ok. 4% osób. Dolegliwość polega na nawracających zaburzeniach pracy jelit oraz ich nadreaktywności. Z dolegliwościami zmagają się nie tylko osoby dorosłe, lecz także dzieci. Ponadto uważa się, że wiele osób nie zgłasza się do lekarza i funkcjonuje z występującymi dolegliwościami.
Objawy zespołu jelita drażliwego
W zależności od głównych objawów, wyróżnia się cztery klasyfikacje:
- Z dominującą biegunką
- Z zaparciami
- Ze zmiennym rytmem wypróżnień
- Niesklasyfikowaną
Oprócz biegunki oraz zaparć, mogą także występować inne dolegliwości:
- silny, skurczowy ból brzucha
- zmiana wyglądu stolca
- zmiana liczby wypróżnień
- wzdęcia
- uczucie pełności w żołądku
- zmęczenie, niepokój
- parcie na mocz, częstomocz
- zaburzenia miesiączkowania
Warto nadmienić, że zazwyczaj dolegliwości występują w ciągu dnia. W zespole jelita drażliwego, biegunki oraz zaparcia nie powinny występować w porze nocnej.
Jaka może być przyczyna zespołu jelita drażliwego?
Naukowcy twierdzą, że przyczyną jest zaburzenie regulacji osi mózg-jelito, czyli zaburzenie przekazywania informacji pomiędzy ośrodkowym układem nerwowym, a jelitami. Przyczyna może być również genetyczna, ponieważ istnieje większe prawdopodobieństwo wystąpienia dolegliwości, jeżeli wystąpiła ona u członka rodziny.
Ponadto zwiększona ilość bakterii w jelicie cienkim, czyli tzw. SIBO również może być przyczyną dolegliwości. Dodatkowo przewlekły stan zapalny oraz nieodpowiednia dieta – bogata w łatwo fermentujące krótkołańcuchowe węglowodany.
Warto nadmienić, że istotnym czynnikiem jest również stan emocjonalny. Jeszcze kilka lat temu, uważało się, że zespół jelita drażliwego jest dolegliwością psychosomatyczną. Oczywiście stan zdrowia psychicznego ma wpływ na funkcjonowanie somatycznego organizmu. Dodatkowo badania pokazały, że kobiety, które cierpią na IBS mogą w przyszłości zmagać się z endometriozą, bowiem IBS może predysponować do wystąpienia endometriozy nawet na kilka lat przed diagnozą.
Jak można rozpoznać zespół jelita drażliwego?
Przede wszystkim przeprowadza się wywiad medyczny oraz ocenia występujące objawy. Nie ma specyficznych badań, które mogą potwierdzić lub wykluczyć zespół jelita drażliwego. Zazwyczaj lekarz zleci wykonanie badań laboratoryjnych, USG jamy brzusznej oraz kolonoskopię. Ponadto może również zalecić wykonanie tomografii komputerowej lub inne badania.
Niekiedy zdarza się, że osoba, która jest diagnozowana zostanie skierowana do psychologa lub psychiatry celem oceny zdrowia psychicznego.
Jak się leczy zespół jelita drażliwego?
Leczenie zespołu jelita drażliwego polega na zmniejszeniu występujących objawów. W sytuacji zaparć, stosuje się leki, które poprawią motorykę jelita grubego, a w sytuacji występujących biegunek zastosowanie mają leki przeciwbiegunkowe. Ponadto farmakoterapia może polegać na stosowaniu leków przeciwdepresyjnych oraz rozkurczowych.
Niektórzy lekarze zalecają także priobiotyki celem łagodzenia objawów.
Zespół jelita drażliwego może obniżać komfort życia codziennego, dlatego istotne jest to, aby zachować odpowiednią higienę zdrowia psychicznego. Występujące dolegliwości mogą prowadzić do wystąpienia zaburzeń lub chorób psychicznych, dlatego warto skorzystać z konsultacji psychologicznych lub psychoterapii, jeżeli stan zdrowia psychicznego pogorszy się.
Zespół jelita wrażliwego – na co warto zwrócić uwagę?
Pojawiające się biegunki oraz zaparcia mają ogromny wpływ w funkcjonowaniu zawodowym oraz życiu prywatnym, dlatego warto rozważyć alternatywne formy wsparcia organizmu w walce z uporczywymi dolegliwościami.
Zmieniając dietę, odpowiednio ją dostosowującą – można zmniejszyć występujące dolegliwości. Osoby, które mają biegunkę w przebiegu IBS powinny zrezygnować z potraw, które wzmagają perystaltykę jelit, czyli bogate w błonnik. Natomiast osoby, które zmagają się z zaparciami powinny zwiększyć podaż błonnika oraz pić co najmniej 2 litry wody dziennie. Smażone potrawy powinny być zamienione na duszone lub gotowane.
Posiłki powinny być spożywane w regularnych odstępach czasowych i podczas spożywania, nie powinno się rozmawiać, ani pić. Każdy kęs powinien być dokładnie przeżuty, ponieważ wspomaga to trawienie. Należy odstawić używki oraz odstawić lub zmniejszyć spożycie kawy oraz herbaty.
Stres może wzmagać dolegliwości, dlatego warto zastosować techniki relaksacyjne. Może to być medytacja, wizualizacja lub inna aktywność, która obniża poziom stresu.
Należy też pamiętać o regularnej aktywności fizycznej, ponieważ poprawia ona samopoczucie, a także korzystnie wpływa na wiele procesów toczących się w organizmie. Należy obserwować organizm, ponieważ zbyt duży wysiłek fizyczny może wzmagać występujące dolegliwości.
IBS jest chorobą przewlekłą, dlatego istotne jest to, aby obserwować dolegliwości oraz czynniki, które mogą wzmagać występowanie zaparć lub biegunek. Zastosowanie leków oraz modyfikacja stylu życia może zmniejszyć dolegliwości.