Tabletki antykoncepcje to hormonalna metoda antykoncepcji, czyli zabezpieczenia przed zajściem w niechcianą ciążę. Hormonalna antykoncepcja jest jednym z najskuteczniejszych sposobów zapobiegania przed zajściem w ciążę. Jest wiele różnych rodzajów leków antykoncepcyjnych (tabletki antykoncepcyjne, zastrzyki, plastry antykoncepcyjne), dlatego warto wiedzieć jakie są różnice, a także wskazania, wady, oraz zalety poszczególnych środków antykoncepcyjnych.
Spis treści
Tabletki antykoncepcyjne – rodzaje, zalety i wady
Hormonalna antykoncepcja jest jednym z najskuteczniejszych sposobów zapobiegania ciąży. Istnieje wiele rodzajów środków antykoncepcyjnych – przyjmowanie tabletek, plastry, wkładki. Również wśród pigułek antykoncepcyjnych wyróżniamy różne rodzaje.
Aby wybrać antykoncepcję najlepiej dopasowaną do siebie, należy poznać skuteczność metody, sposób jej stosowania oraz ewentualne przeciwwskazania. W tym celu należy udać się do lekarza ginekologa, który szczegółowo omówi formy antykoncepcji i na podstawie badań dopasuje metodę najskuteczniejszą dla pacjentki, ale również taką, która będzie wygodna dla danej kobiety. Nie bez znaczenia pozostają tutaj kwestie takie jak styl życia, wiek, szczegółowe wyniki badań.
Działanie tabletek antykoncepcyjnych – nie tylko antykoncepcja hormonalna
Hormony w formie tabletek przepisują lekarze różnych specjalności. Skuteczność tabletek hormonalnych objawia się nie tylko w kwestiach związanych z antykoncepcją. Wskazaniem do ich stosowania są również: terapia trądziku, nieregularne krwawienie miesiączkowe albo bolesne lub obfite miesiączki, endometrioza, zespół policystycznych jajników, dokuczliwy zespół napięcia przedmiesiączkowego. Antykoncepcja hormonalna to mniejsze ryzyko zachorowania miedzy innymi na raka endometrium, jelita grubego, jajników.
Istnieją różne rodzaje tabletek antykoncepcyjnych: najprostszy podział przebiega według na linii tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe i jednoskładnikowe. Różnią się zawartością hormonów.
Stosowanie tabletek antykoncepcyjnych powinno być skonsultowane ze specjalistą. Aby dobrać odpowiednie środki, należy udać się do lekarza ginekologa, który na podstawie wywiadu z pacjentką oraz analizy badań dobierze dawki hormonów i stwierdzi, czy lepiej stosować tabletki antykoncepcyjne czy może którąś z pozostałych metod. Antykoncepcja hormonalna nie musi wcale oznaczać pigułek.
Na czym polega antykoncepcja hormonalna?
Pigułki antykoncepcyjne są jedną z najpopularniejszych metod antykoncepcji hormonalnej. Ponadto można wyróżnić między innymi metodę chemiczną (np. żele, globulki), mechaniczną (np. prezerwatywy), a także metody naturalne.
Działanie tabletek antykoncepcyjnych polega na takim regulowaniu poziomu hormonów, aby nie dochodziło do zapłodnienia.
Przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych to popularna metoda zapobiegania niechcianej ciąży, ponieważ są łatwe w użyciu oraz ich skuteczność jest wysoka. Ważne jednak, aby w procesie decydowania o metodzie antykoncepcji pamiętać, że tutaj niezwykle istotna jest regularność w przyjmowaniu tabletek.
W przypadku pominięcia tabletki należy zawsze stosować się do zaleceń producenta – są dostępne w ulotce. Również tam znajdziesz informacje, jak postępować, aby zachować skuteczność leków antykoncepcyjnych, gdy po ich zażyciu (przyjęciu tabletki w konkretnym momencie cyklu) wystąpiły wymioty lub biegunka.
Tabletki jednoskładnikowe
Tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe zawierają tylko progestagen i często są określane tzw. mini tabletkami. Celem ich działania jest zagęszczenie śluzu szyjkowego, który niemożliwa przepuszczenie plemników, a także zahamowanie owulacji.
Istotne jest to, aby tabletki jednoskładnikowe stosować regularnie – o tej samej porze dnia. Opóźnienie zastosowania tabletki wynoszące powyżej trzech godzin, obniża skuteczność zabezpieczenia.
Tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe są rekomendowane kobietom karmiącym piersią, a także z nadciśnieniem tętniczym oraz można je stosować u kobiet, u których jest zwiększone ryzyko chorób zakrzepowo – zatorowych. Przede wszystkim tą metodę antykoncepcji zaleca się kobietom, które nie mogą stosować estrogenów.
Antykoncepcje jednoskładnikową przyjmuje się bez przerw, zatem po zażyciu ostatniej tabletki, należy zastosować kolejną z nowego opakowania. Tabletek jednoskładnikowych nie powinny stosować osoby, które mają m.in. choroby wątroby oraz krwawienie o nieustalonej przyczynie.
Tabletki dwuskładnikowe
Tabletki dwuskładnikowe zawierają estrogeny oraz progestagen. Ich działanie polega na tym, że progestagen zapobiega owulacji, a także zagęszcza śluz, powodując, że staje się on nieprzepuszczalny dla plemników. Ponadto ma także wpływ na błonę śluzową macicy stwarzając nieprzyjazne dla zapłodnionej komórki jajowej.
Natomiast celem estrogenu jest wzmocnienie działania progestagenu oraz wpływa na regularność krwawienia. Należy pamiętać o tym, że stosowanie innych leków może mieć wpływ na skuteczność tabletek antykoncepcyjnych. Do tej grupy zaliczamy między innymi, antybiotyki, środki przeciwpadaczkowe czy leki przeciwgrzybicze.
Schemat stosowania tabletek antykoncepcyjnych dwuskładnikowych jest zależna od rodzaju tabletki. Niektóre stosuje się 21 dni, a następnie należy zrobić siedmiodniową przerwę. Inne zażywa się przez 28 dni, w tym 7 z nich są to tzw. tabletki placebo (może być sekwencja 24+4). W przerwach od stosowania lub w momencie zażywania tabletek placebo, występuje tzw. krwawienie z odstawienia. W niektórych sytuacjach lekarz zaleci tzw. terapię ciągłą, czyli bez występowania krwawienia.
Przeciwwskazania do stosowania dwuskładnikowych tabletek antykoncepcyjnych
Istnieje szereg przeciwwskazań, które uniemożliwiają stosowanie tabletek dwuskładnikowych, są to między innymi:
ciąża,
karmienie piersią
długotrwałe unieruchomienie,
ciężkie choroby wątroby,
rak piersi oraz nowotwory zależne od estrogenów,
nadciśnienie tętnicze powyżej 160/100 mmHG,
zwiększone ryzyko chorób zakrzepowo – zatorowych,
palenie tytoniu,
BMI powyżej 35.
Badania kliniczne pokazały, że u kobiet stosujących dwuskładnikowe tabletki występuje zmniejszone ryzyko wystąpienia raka jajnika oraz raka błony śluzowej macicy, lecz jest zwiększone ryzyko wystąpienia raka piersi oraz szyjki macicy, dlatego istotne jest, aby regularnie wykonywać profilaktyczne badania.
Ryzyko działań niepożądanych może również wiązać się z przyjmowaniem lekarstw, które zwiększają stężenie estrogenów we krwi.
Wskaźnik Pearla, czyli ocena skuteczności antykoncepcji
Indeks Pearla służy do oceny skuteczności metod antykoncepcji. Został on opracowany w 1932 roku przez Rayomnda Pearla, który był amerykańskim biologiem.
Indeks Pearla jest wyrażany liczbowo i określa liczbę ciąż, do których doszło w ciągu roku u 100 systematycznie współżyjących kobiet podczas stosowania danej metody antykoncepcji.
Na skuteczność antykoncepcji hormonalnej ma wpływ wiele czynników np. stosowanie innych leków, infekcja, czy regularność zażywania tabletek. Również inne metody antykoncepcji mają swoje ograniczenia.
Indeks Pearla dla poszczególnych metod:
Prezerwatywy: 3-7.
Tabletki antykoncepcyjne:
0,2 – 0,5 – jednofazowe
0,7 – dwufazowe
0,2 – 1,4 tabletki sekwencyjne
1 – 3 minipigułki
Plastry antykoncepcyjne: 0,9.
Spirala antykoncepcyjna: 0,1-0,2.
Stosunek przerywany: 10-35.
Metoda kalendarzykowa: 25.
Jak stosować tabletki antykoncepcyjne?
W Polsce jest kilka rodzajów antykoncepcji hormonalnej, które różnią się przeciwwskazaniami, wskazaniami oraz innymi czynnikami, które mogą wpływać na komfort podczas stosowania oraz. Wybór jest indywidualny i powinien być poprzedzony wnikliwą rozmową z lekarzem ginekologiem.
Należy pamiętać o tym, że wszystkie hormonalne środki antykoncepcyjne są dostępne na e-receptę, a pierwsza z nich powinna być wystawiona podczas konsultacji stacjonarnej. Tabletki antykoncepcyjne można uzyskać w ramach recept online, lecz jeżeli są w ramach kontynuacji leczenia.
Antykoncepcja hormonalna w różnych formach może wymagać więcej lub mniej uwagi. Wszystkie rodzaje tabletek antykoncepcyjnych chronią przed zajściem w ciążę, ale wymagają sporej dyscypliny. O skuteczności decyduje w dużej mierze regularność stosowania. Choć pominięcie tabletki nie zawsze musi oznaczać przerwanie ochrony.
Tabletki antykoncepcyjne – jak działają?
Pigułki antykoncepcyjne zawierają syntetyczne hormony, które są odpowiednikami żeńskich hormonów płciowych.
Celem antykoncepcji hormonalnej jest zatrzymanie owulacji. Komórka jajowa nie jest uwalniania, więc nie może dojść do zapłodnienia. Ponadto tabletki hormonalne mają wpływ również na śluz szyjki macicy, który staje się lepki, gęsty oraz nieprzepuszczalny dla plemników, więc zapłodnienie jest utrudnione.
Skuteczność tabletek antykoncepcyjnych jest stosunkowo wysoka, oczywiście pod warunkiem regularności ich stosowania. Działają, dopóki są przyjmowane. W przerwach między opakowaniami może, ale nie musi wystąpić tzw. krwawienie z odstawienia.
Jeśli pacjentka zechce zajść w ciążę, zazwyczaj jest to możliwe niedługo po odstawieniu tabletek antykoncepcyjnych.
Tabletki antykoncepcyjne – możliwe skutki uboczne
Wszystkie metody antykoncepcji hormonalnej mogą wywołać skutki uboczne. Mogą do nich należeć nudności, wymioty, bóle głowy, migrena, wzrost masy ciała, plamienie z dróg rodnych, wahania nastroju oraz szereg innych dolegliwości specyficznych dla danego medykamentu.
Istotne jest to, aby o wszystkich występujących objawach poinformować lekarza, ponieważ często istnieje możliwość zmiany leku.
Jeżeli skutki uboczne uniemożliwiają normalne funkcjonowanie, warto ich stosowanie omówić dokładnie z lekarzem. Czasami też dolegliwości ustępują samoistnie po kilku miesiącach.
Hormonalne tabletki antykoncepcyjne – co to jest?
Tabletki antykoncepcje to hormonalna metoda zapobiegania ciąży, czyli zabezpieczenia przed zajściem w niechcianą ciążę. Istnieje kilka rodzajów antykoncepcji hormonalnej, które różnią się od siebie wskazaniami, przeciwwskazaniami, a także działaniem.
Tabletki antykoncepcje to ciesząca się popularnością skuteczna metoda antykoncepcji.
Należy pamiętać, że antykoncepcja hormonalna nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, dlatego rekomendowane jest także stosowanie prezerwatyw.
Antykoncepcja hormonalna – inne rodzaje
W Polsce dostępnych jest wiele tabletek antykoncepcyjnych. Jednak warto wspomnieć również, że w celu zapobiegania ciąży można stosować nie tylko pigułki antykoncepcyjne. Antykoncepcja hormonalna obejmuje próżne preparaty i metody.
Tabletki dzień po, czyli antykoncepcja awaryjna
Tabletka dzień po stosowana jest w ramach antykoncepcji awaryjnej. Należy zażyć ją jak najszybciej po stosunku bez zabezpieczenia.
W Polsce są dostępne dwa preparaty: EllaOne oraz Escapelle. Ich działanie jest podobne, lecz różnią się składem oraz czasem w którym należy zażyć tabletkę. Tabletkę Ellaone należy zastosować do 120 godzin (5 dni) od momentu stosunku bez zabezpieczenia, a Escapelle do 72 godzin. Tabletka dzień po jest dostępna wyłącznie na e-receptę.
Plastry antykoncepcyjne – jak działają?
Plastry antykoncepcyjne są również metodą antykoncepcji hormonalnej. Jest to tzw. transdermalny system, a więc lek uwalnia się przez skórę. W Polsce są dostępne plastry Evra, które zawierają etenyloestradiol oraz norelgestromin.
Plaster nakleja się raz w tygodniu przez 3 tygodnie, a następnie robi się przerwę (chyba, że lekarz zalecił inaczej). Plaster należy przykleić w miejscu suchym oraz nieowłosionym. Można zaaplikować na ramieniu, brzuchu lub pośladku.
Istotne jest to, aby plaster kontrolować codziennie, ponieważ odklejenie zmniejsza jego skuteczność. Z plastrem można się kąpać oraz uprawiać inną aktywność fizyczną.
Plastry antykoncepcyjne są wygodne dla kobiet, które nie chcą codziennie stosować tabletek, a jednak chcą pozostać przy antykoncepcji hormonalnej.
Wkładka wewnątrzmaciczna – jak działa?
Wkładkę wewnątrzmaciczną aplikuje ginekolog i jest to długotrwała metoda antykoncepcji, ponieważ wkładka jest zakładana na kilka lat. Można wyróżnić kilka rodzajów wkładki domacicznej, które różnią się działaniem, lecz ich głównym celem jest niedopuszczenie do zapłodnienia komórki jajowej. Wyróżnia się wkładki miedziane (niehormonalne) oraz hormonalne (zawierające progestagen).
Krążki dopochwowe – jak działają?
Krążek dopochwowy czyli tzw. ring lub pierścień antykoncepcyjny jest nowoczesną antykoncepcją. Dla niektórych kobiet jest wygodny w użyciu, ponieważ krążek wystarczy zaaplikować raz na trzy tygodnie. Pierścień jest o średnicy ok. 5 cm, a także bezbarwny oraz elastyczny, więc ułatwia aplikacje.
Działanie ringu dopochwowego polega na tym, że hormony są wydzielane bezpośrednio do pochwy i hamują występowanie owulacji.
Zastrzyki antykoncepcyjne – jak działają?
Obecnie w Polsce jest dostępny tylko jeden zastrzyk antykoncepcyjny. Jest to DepoProvera i zawiera medroksyprogesteron. Lek należy podać domięśniowo (pośladek, ramię). Dokładne zalecenia odnośnie stosowania zastrzyków antykoncepcyjnych powinien przekazać lekarz. Oczywiście występują przeciwwskazania do stosowania zastrzyków.
E-recepta na tabletki antykoncepcyjne – jak uzyskać?
Tabletki antykoncepcyjne są wyłącznie na e-receptę, ponieważ lekarz powinien dobrać odpowiedni preparat, biorąc pod uwagę aktualny stan zdrowia, występujące choroby w przeszłości oraz powód stosowania antykoncepcji hormonalnej. E- receptę na pigułkę po można uzyskać także podczas zdalnej konsultacji lekarskiej w ramach recepty online. Natomiast należy pamiętać o tym, że wdrożenie terapii powinno być zrealizowane w ramach stacjonarnej konsultacji lekarskiej.
E-recepta na antykoncepcję hormonalną może być wystawiona przez lekarza każdej specjalizacji. Nie musi to być ginekolog. Ponadto lekarz nie musi posiadać specjalizacji. Należy pamiętać o tym, że medyk może powołać się na klauzulę sumienia i odmówić wystawienia recepty na tabletki antykoncepcyjne, a farmaceuta odmówić sprzedaży.
Antykoncepcja oraz palenie papierosów
Palenie papierosów podczas stosowania antykoncepcji hormonalnej zwiększa ryzyko wystąpienia chorób zakrzepowo – zatorowych. Zwłaszcza u kobiet po 35 roku życia, dlatego istotne jest to, aby poinformować ginekologa o paleniu tytoniu, ponieważ będzie mógł dobrać odpowiednią metodę antykoncepcji.
W jakiej cenie są tabletki antykoncepcyjne?
Należy pamiętać, że leki antykoncepcyjne zazwyczaj nie są refundowane, dlatego e-recepta będzie wystawiona na pełną odpłatność, zatem cena tabletek antykoncepcyjnych będzie uzależniona od apteki. Różnica w cenie może wynieść nawet kilkanaście złotych.
Oczywiści cena antykoncepcji hormonalnej jest uzależniona od rodzaju leków, zatem należy mieć na uwadze fakt, że wkładka domaciczna będzie znacznie droższa niż tabletki antykoncepcyjne, lecz wkładka jest aplikowana raz na kilka lat, a opakowanie tabletek wystarcza na niecały miesiąc.
Czy podczas stosowania tabletek antykoncepcyjnych można zajść w ciążę?
Podczas stosowania pigułek antykoncepcyjnych można zajść w ciąże, podobnie jak podczas korzystania z innych metod zabezpieczających przed niechcianą ciążą. Nie ma metody skutecznej w 100%, a wskaźnik Pearla informuje o skuteczności poszczególnych metoda.
Niektóre kobiety stosują dwie metody np. tabletki antykoncepcyjne oraz proszą partnera o zastosowanie prezerwatywy. Takie działanie nie tylko zwiększa skuteczność antykoncepcji, lecz także chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową. Kobiety, które nie lubią prezerwatyw mogą także skorzystać z żeli lub pianek, które mają działanie plemnikobójcze.
Istotne jest to, aby metoda antykoncepcji była odpowiednio dopasowana do potrzeb partnerów.
Powyższe informacje należy traktować jedynie jako informacyjno–edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być uznawane za profesjonalną poradę. Strona Medspan nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie porad z materiałów bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem. Prezentowane informacje o produktach leczniczych nie stanowią zapewnienia, że zostaną one Panu/Pani przepisane w naszym podmiocie leczniczym. Informacje o zakresie stosowania leku opracowano na podstawie charakterystyki produktu leczniczego, jednakże zakres zastosowania określonego produktu leczniczego może być w niektórych przypadkach szerszy albo węższy niż wynika to z charakterystyki produktu leczniczego. Prezentowane informacje nie stanowią reklamy produktu leczniczego w rozumieniu ustawy – Prawo farmaceutyczne. Omawiane produkty lecznicze nie należy rozpatrywać w odniesieniu do działalności leczniczej Medspan Centrum Medyczne, w szczególności Medspan Centrum Medyczne nie stosuje wskazanych produktów leczniczych w sposób preferencyjny lub w zakresie wykraczającym poza standardowe ich zastosowanie, zgodne z ich przeznaczeniem.
