Alergiczny nieżyt nosa, czyli katar alergiczny to zapalenie błony śluzowej w nosie, które charakteryzuje się wyciekaniem wydzieliny lub ściekaniem wydzieliny po tylnej ścianie gardła.
Katar sienny zazwyczaj jest spowodowany alergenami i szacuje się, że może dotyczyć jedną czwartą Polaków.
Spis treści
Jak rozpoznać katar alergiczny?
Istnieją różne przyczyny występowania kataru. Może powstać w wyniku np. infekcji wirusowej lub w ramach przewlekłego zapalenia zatok. Ponadto może też być związany z krzywdą przegrodą nosową.
Katar zwykły zazwyczaj występuje w przebiegu przeziębienia i jest spowodowany występowaniem różnych wirusów. Zatem nieżyt nosa jest wynikiem działania układu immunologicznego. Natomiast katar alergiczny jest wywołany nadreaktywnością układu odpornościowego, a więc alergeny np. pyłki roślin, sierść zwierząt powodują aktywacje układu odpornościowego, który wywołuje katar oraz obrzęk błony śluzowej nosa.
Zazwyczaj katar, który jest wynikiem infekcji trwa kilka lub kilkanaście dni. Natomiast katar alergiczny może trwać dłużej i pojawiać się w określonych sytuacjach.
Różnicowanie kataru zwykłego od alergicznego
Katar zwykły, czyli na podłożu wirusowym:
- trwa średnio 10 dni
- wydzielina gęsta, często ropna lub żółtawa
- dodatkowe objawy w postaci kaszlu, gorączki, bólu głowy
Katar alergiczny i jego objawy to:
- przezroczysta oraz wodnista wydzielina
- świąd nosa, oczu
- łzawienie oczu lub zaczerwienie
- kichanie
- czas trwania jest zróżnicowany i zależy od natężenia i kontaktu z alergenem
Czym jest katar sienny?
Nieżyt nosa wywołany przez pyłki roślin, potocznie nazywa się katarem siennym lub pyłkowiną. W Polsce najczęściej alergiczny nieżyt nosa wywołują pyłki traw (np. kupkówka pospolita, żyto, tymotka łąkowa), drzewa (np. wierzba, brzoza, dąb, leszczyna) oraz chwaty (np. babka lancetowata oraz bylica pospolita).
Katar sienny zazwyczaj występuje sezonowo i pojaw się w okresie w którym kwitnie roślina. Ponadto ten rodzaj kataru może być również spowodowany pleśnią.
Całoroczny alergiczny nieżyt nosa - alergeny
Katar alergiczny może występować przez cały rok, jeżeli dochodzi do kontaktu z alergenami. Najczęściej jest to styczność z roztoczami kurzu domowego. Objawy nasilają się po odkurzaniu oraz po kontaktu z zakurzonymi ubraniami lub przedmiotami. Ponadto za alergiczny nieżyt nosa mogą również odpowiadać alergeny zwierząt, alergeny zawodowe oraz grzyby.
Co na alergiczny nieżyt nos?
Przede wszystkim należy unikać kontaktu z alergenami, które wywołują alergiczny nieżyt nosa. Miejscowo można zastosować donosowo lek, który ma na celu zmniejszenie obrzęku błony śluzowej nosa lub lek przeciwhistaminowy, który ma celu ograniczenie intensywności występujących objawów.
Diagnostykę alergii powinien przeprowadzić alergolog, który może zlecić wykonanie tzw. testów płatkowych lub zaleci zbadanie poziomu poszczególnych przeciwciał w krwi.
Lek na katar alergiczny – co można stosować?
Leczenie kataru alergicznego jest uzależnione od tego, czy dolegliwości występują całorocznie, czy sezonowo. W sytuacji kataru, który występuje cały rok, stosuje się tabletki na katar alergiczny, które należy przyjmować systematycznie. Natomiast sezonowy katar alergiczny, leczy się w sytuacji wystąpienia objawów.
Należy pamiętać o tym, że nieleczony alergiczny katar może doprowadzić do wystąpienia zapalenia zatok oraz rozwoju astmy oskrzelowej.
W leczeniu wodnistego kataru w przebiegu alergii stosuje się glikokortykosteroidy donosowe, które działają miejscowo, a ich początek działania zazwyczaj występuję po 2-8 godzin od aplikacji leku.
Natomiast leki przeciwhistaminowe są stosowane w ramach leczenia kichania, świądu nosa oraz łzawienia oraz zaczerwienionych oczu.
Ponadto w leczeniu alergicznego nieżytu nosa również stosuje się leki przeciwleukotrienowe oraz kromony.
W aptece są także dostępne leki, które obkurczają błonę śluzową nosa np. ksylometazolina, efedryna, fenylefryna, tymazolina. Są to preparaty dostępne bez recepty, lecz należy pamiętać o tym, aby nie stosować ich dłużej niż 3-5 dni, a czasami 7 dni, ponieważ mogą doprowadzić do wystąpienia uzależnienia.
Krople do nosa oraz spraye dostępne bez recepty należy stosować ściśle z zaleceniami producenta leku.
Niekiedy lekarz może zalecić tzw. immunoterapię (odczulanie), czyli leczenie polega na podawaniu małych ilości alergenów podskórnie lub podjęzykowo. Ilość alergenów stopniowo się zwiększa, a czas leczenie wynosi od 3 – 5 lat.
Czy można uniknąć alergicznego nieżytu nosa?
Można zmniejszyć predyspozycję do wystąpienia kataru alergicznego poprzez unikanie ekspozycji na dym papierosowy. Ponadto zaleca się karmienie piersią przez co najmniej trzy miesiące, a także należy unikać kontaktu z alergenami np. zawodowymi.
Jakie czynniki mogą zwiększyć katar alergiczny?
Występują czynniki, które mogą zwiększyć możliwość zachorowania na alergiczny nieżyt nosa. Należą do nich: natężony kontakt z alergenami, predyspozycje genetyczne, ciąża, polipy nosa, a także wiek (im starsza osoba, tym predyspozycje są większe). Ponadto katar wodnisty może także pojawić się u osób, które zmagają się z astmą oskrzelową, czy mają przewlekłe zapalenie płuc. Ponadto katar alergiczny możne także pojawić się u osób, które palą papierosy.
Domowe sposoby na katar alergiczny
Istnieją domowe sposoby, które mogą łagodzić dolegliwości związane z katarem alergicznym. Jeżeli katar występuje z powodu uczulenia na roztocze, to należy pamiętać o tym, aby zachować odpowiednią czystość. Zaleca się zimą wystawiać pościel na zewnątrz, ponieważ takie działanie skutecznie neutralizuje roztocza.
Warto także wietrzyć mieszkanie, ponieważ cyrkulacja powietrza powoduje zmniejszenie ilości pyłków. Można także zastosować nawilżacz, lecz trzeba pamiętać o odpowiedniej konserwacji urządzenia np. wymianie filtrów.
Inhalacje na katar alergiczny mogą być także skutecznym sposobem, który redukuje katar. Podczas inhalacji można zastosować różnego rodzaju olejki eteryczne, które nawilżą podrażnioną śluzówkę.
Kolejnym domowym sposobem jest możliwość zastosowania ziół, które mogą w walce z alergia. Korzystny wpływ mogą mieć m.in. pokrzywa zwyczaj, imbir, krwawnik pospolity, a także kurkuma.
Kurkumę można przygotować na kilka sposobów. Można ją wypić łącząc z mlekiem lub z gorącą wodą.
Niektórzy zalecają także stosowanie wapna na katar alergiczny, lecz wiele badań naukowych, nie potwierdziło skuteczności wapnia w leczeniu alergicznego nieżytu nosa.
Podsumowanie
Alergiczny nieżyt nosa może występować przez cały rok lub okresowo. Głównym objawem jest pojawienie się cieknącej oraz wodnistej wydzieliny z nosa. Zielony katar lub ropny występuje często w przebiegu infekcji. Leczenie polega na stosowaniu farmakoterapii oraz unikaniu kontaktu z alergenami, które powodują występowanie kataru oraz innych dolegliwości.
